Wraz z postępującą cyfryzacją pojazdów i rosnącym stopniem ich zaawansowania technologicznego, Unia Europejska zdecydowała się wprowadzić nowe przepisy regulujące dostęp do danych generowanych przez urządzenia połączone – w tym także samochody. Mowa o Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2854, znanym jako Data Act1, które zacznie obowiązywać od 12 września 2025 r. Dla branży motoryzacyjnej, a zwłaszcza dla dealerów samochodowych i niezależnych warsztatów, oznacza to istotne zmiany, które mogą wpłynąć na konkurencyjność, koszty serwisowania oraz dostęp do danych pojazdów. W niniejszym artykule przybliżymy najważniejsze aspekty Data Act w kontekście rynku motoryzacyjnego oraz podpowiemy, jak przygotować się na nadchodzące regulacje.
W naszych działaniach kierujemy się etyką biznesu, a jako nadrzędny cel stawiamy zapewnianie Klientom satysfakcji z wysokiego poziomu świadczonych usług, opartego na bieżącej analizie i interpretacji zmian zachodzących w prawie. W razie dodatkowych pytań zachęcamy do kontaktu z kancelarią.
Data Act: kluczowe założenia i ich wpływ na sektor motoryzacyjny
Data Act to horyzontalne rozporządzenie, które ustanawia zasady dostępu do danych oraz ich wymiany między podmiotami na rynku europejskim. W sektorze motoryzacyjnym, gdzie pojazdy generują ogromne ilości danych diagnostycznych, eksploatacyjnych i serwisowych, regulacja ta może znacząco zmienić sposób ich udostępniania i wykorzystywania. Jej głównym celem jest bowiem zwiększenie kontroli użytkowników nad danymi generowanymi przez ich pojazdy. Ze względu na specyfikę branży motoryzacyjnej wiele szczegółów wymaga jednak dalszego doprecyzowania i dostosowania w ramach odrębnych regulacji sektorowych.
Rola przepisów sektorowych i stanowisko ekspertów CLEPA
Europejskie Stowarzyszenie Dostawców Motoryzacyjnych (CLEPA) podkreśla, że samo rozporządzenie Data Act, choć stanowi krok w dobrym kierunku, jest niewystarczające, aby rozwiązać problemy związane z dostępem do danych pojazdów. CLEPA apeluje o szybkie wprowadzenie uzupełniających przepisów sektorowych, które jasno określą zasady dostępu do danych i funkcji pokładowych pojazdów. Bez tych regulacji rynek może pozostać zdominowany przez producentów samochodów, co grozi monopolizacją i ograniczeniem dostępu do usług niezależnych warsztatów i dostawców części. Eksperci wskazują, że brak transparentności i kontrola producentów nad danymi utrudniają rozwój innowacyjnych usług oraz ograniczają konkurencję, co w efekcie może podnosić koszty napraw i serwisu dla konsumentów.
Ochrona tajemnic handlowych i zgodność z przepisami konkurencji
Obowiązek udostępniania danych generowanych przez pojazdy, wynikający z Data Act, niesie ze sobą także istotne wyzwania prawne związane z ochroną tajemnicy handlowej i własności intelektualnej producentów. Dane te często obejmują poufne informacje technologiczne, które stanowią kluczowy element przewagi konkurencyjnej. Choć Data Act przewiduje mechanizmy mające chronić takie informacje, w praktyce precyzyjne rozgraniczenie, które dane mogą być udostępniane, a które powinny pozostać poufne, wymagać będzie szczegółowej analizy i ostrożności ze strony przedsiębiorców. Jednocześnie, nadmierne ograniczanie dostępu do danych przez producentów może zostać uznane za działanie naruszające zasady uczciwej konkurencji i prowadzące do nadużywania pozycji dominującej, co jest zakazane przez art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a na co zwracała uwagę również organizacja CLEPA.
Jak przygotować się na nadchodzące zmiany
Podmioty z rynku motoryzacyjnego powinny już teraz podjąć działania przygotowawcze, które obejmują analizę kluczowych danych niezbędnych do prowadzenia działalności oraz opracowanie procedur dotyczących zabezpieczania i przetwarzania tych informacji. Równocześnie ważne jest monitorowanie postępów prac nad planowanymi regulacjami sektorowymi, które mają precyzyjnie określić techniczne i operacyjne standardy wymiany danych w branży automotive. Takie przygotowania pozwolą firmom nie tylko sprostać nadchodzącym wymogom prawnym, ale także efektywnie wykorzystać nowe możliwości rozwoju innowacyjnych usług i utrzymać konkurencyjną pozycję na rynku.
Podsumowanie
Data Act to przełomowa regulacja, która wprowadza nowe zasady dotyczące danych generowanych przez pojazdy, ale jej pełny potencjał zostanie wykorzystany tylko wtedy, gdy zostanie uzupełniona
o przepisy sektorowe dostosowane do specyfiki rynku motoryzacyjnego. Dla dealerów samochodowych i innych uczestników rynku oznacza to konieczność śledzenia zmian prawnych i odpowiedniego dostosowania strategii biznesowej, aby nie tylko spełnić nowe wymogi, ale także wykorzystać pojawiające się możliwości. Jako kancelaria prawna specjalizująca się w prawie motoryzacyjnym i regulacjach unijnych, oferujemy kompleksowe wsparcie w zakresie analizy wpływu Data Act na Państwa działalność. Zapraszamy do kontaktu, aby wspólnie zadbać o konkurencyjność i bezpieczeństwo Państwa biznesu w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu prawnym.
