25 stycznia w Ministerstwie Finansów odbyło się spotkanie konsultacyjne w ramach prowadzonych przez resort konsultacji mających na celu rozstrzygnięcie istotnych zagadnień praktycznych i prawnych wynikających z obowiązujących od 1 stycznia przepisów dotyczących opodatkowania samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej przez podatników działalności. Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, celem całych konsultacji (które są pierwszymi na tak szeroką skalę konsultacjami prawno-podatkowymi w branży motoryzacyjnej) jest rozstrzygnięcie najpoważniejszych wątpliwości, tak ażeby nie było potrzebne wydawanie interpretacji indywidualnych.

Spotkanie prowadzone było przez kierownictwo Departamentu Podatków Dochodowych Ministerstwa Finansów. Na spotkaniu z ramienia SPRM obecni byli radca prawny Paweł Tuzinek ze Związku Dealerów Samochodów oraz doradca podatkowy Bartosz Mazur z będącej członkiem naszego stowarzyszenia i obsługującej rynek motoryzacyjny kancelarii Gekko Taxens. Obecni byli również przedstawiciele kilkunastu innych organizacji i firm, głównie z branży leasingu i wynajmu pojazdów.

Spotkanie konsultacyjne miało formę zadawania przedstawicielom MF pytań i stawiania zagadnień, na które ci starali się na bieżąco odpowiadać. Należy mieć przy tym na uwadze, że przedstawione odpowiedzi udzielane były ad hoc, a przedstawione stanowisko może jeszcze ulec zmianie. W każdym razie, celem spotkania nie było zakomunikowanie oficjalnego stanowiska MF na poruszone kwestie, a odpowiedzi mają charakter wstępny i informacyjny.

Oto jakie stanowisko zajęli przedstawiciele ministerstwa na stawiane im pytania:

1. Przepisy przejściowe i możliwość stosowania przepisów dotychczasowych

Do jakich umów leasingu należy stosować „stare” przepisy?

MF potwierdza, że data obioru przedmiotu nie ma znaczenia. Ważne jest, aby umowa była zawarta przed 1.1.2019 – do takiej umowy będą mieć zastosowanie dotychczasowe regulacje, nawet jeśli samochód został odebrany już w 2019 r.

Co do zasady, MF odrzuca umowę ramową. Aby umowa była rozliczana na dotychczasowych zasadach, musi być skonkretyzowana. Akceptowane będą standardowe umowy, takie jak te zawierane przez podatników w przeszłości.

Sam fakt zmiany daty dostawy samochodu nie wpływa na możliwość stosowania dotychczasowych przepisów.

Co z opłatami serwisowymi lub eksploatacyjnymi, którymi leasingodawca/wynajmujący obciąża korzystającego na podstawie umowy leasingu/najmu (obowiązek świadczenia usług serwisowych i ponoszenia przez klienta opłat z tego tytułu został zawarty w umowie leasingu/najmu)?

Generalnie, MF prezentuje podejście, zgodnie z którym do opłat serwisowych ograniczenie do 75% będzie stosowane, nawet jeśli obowiązek ich ponoszenia wynika z umowy leasingu.

BCC prezentuje odmienne stanowisko i uważa, że literalne rozumienie przepisów przejściowych nie pozwala stosować nowych przepisów do takich opłat.

Zdaniem MF przepisy przejściowe należy czytać z punktu widzenia essentialia negotii umowy leasingu, co oznacza, że dotychczasowe przepisy byłyby stosowane tylko do tych postanowień, które dotyczą samego leasingu, nie zaś serwisu.

Istotny problem pojawi się tam, gdzie nie ma możliwości wydzielenia kosztów eksploatacyjnych z ogólnej opłaty, np. w umowach zawartych w wyniku przetargów. MF dostrzega problem, ale wstępnie prezentuje podejście, zgodnie z którym część serwisowa powinna zostać wydzielona i do tej wydzielonej części ograniczenie do 75% kosztów powinno mieć zastosowanie.

Co należy rozumieć przez zmianę umowy leasingu?

MF odrzuca ściśle literalną wykładnię art. 8 ust. 2 ustawy zmieniającej. Nieistotne zmiany o charakterze technicznym, takie jak np. zmiany adresu do korespondencji, nie wpłyną na stosowanie ‘starych’ przepisów.

MF zgadza się, że wykonywanie umowy leasingu nie oznacza jej zmiany. Jeśli pewne parametry (np. VIBOR) ulegają zmianie zgodnie z umową, to MF nie będzie tego traktował jako zmiany umowy. Przemawia za tym także ochrona praw nabytych. MF za zmianę umowy będzie uważał tylko te zmiany, które wymagają negocjacji stron. Jednostronna zmiana wartości przedmiotu leasingu, wynikająca np. ze zmiany kursów walut – o ile jest przewidziana w umowie – również nie powinna być traktowana jako zmiana umowy.

Przedstawiciele MF nie zdawali sobie sprawy z istnienia negatywnych interpretacji w sprawie cesji umowy leasingu. Interpretacje w tym zakresie mają zostać przeanalizowane.

Przedstawiciele Związku Polskiego Leasingu wskazali, że zmiana harmonogramu rat leasingowych jest neutralna podatkowo, ponieważ znajduje odzwierciedlenie w późniejszej cenie wykupu pojazdu. Być może MF przychyli się do stanowiska, zgodnie z którym zmiana harmonogramu nie stanowi zmiany umowy leasingu.

Generalnie, MF postara się odnieść do przesłanych im przykładów zmian umów i określić swoje stanowisko do tych przypadków. MF będzie zmierzał w tym kierunku, że tylko zmiany o charakterze abuzywnym będą powodować stosowanie „nowych” przepisów.

Zasady amortyzacji „starych” środków trwałych, w tym w firmie leasingowej

Do „starych” środków trwałych (przyjętych do używania przed 2019 r., do których stosowany był uprzednio limit 20.000 euro) będzie można stosować nowy limit 150.000 zł.

Firma leasingowa będzie „stare” przedmioty amortyzować bez ograniczeń (które, zgodnie z nowymi przepisami, już jej nie dotyczą).

Przesunięty rok podatkowy

Podatnicy z przesuniętym rokiem podatkowym będą nadal stosować „stare” przepisy – do końca swojego roku podatkowego.

MF jednak rozważa, by tym podatnikom pozwolić na stosowanie preferencji wynikających z nowych przepisów już od stycznia.

2. Sposób obliczenia limitu 150.000 zł w przypadku umowy leasingowej – kwestia nieodliczonego VAT

• MF jest przekonane, że limit 150.000 zł w przypadku umowy leasingowej powinien obejmować „hipotetycznie” nieodliczony VAT. Oznacza to, że np. dla leasingobiorcy, któremu przysługuje odliczenie VAT w wysokości 50%, maksymalna wartość netto samochodu nieobjęta limitem wyniesie ok. 134.500 zł. Celem MF było bowiem, aby ten limit przy leasingu był taki sam, jak przy nabyciu samochodu.
• O ile zdaniem MF hipotetycznie nieodliczony VAT powinien być brany pod uwagę przy obliczeniu współczynnika, nie jest jasne, czy współczynnik będzie stosowany także do kwoty nieodliczonego VAT, wynikającego z raty leasingowej. MF najprawdopodobniej przychyli się do stanowiska, że nieodliczony VAT z raty leasingowej będzie kosztem w całości i nie będzie się do niego aplikować proporcja.

3. Sposób ustalenia wartości samochodu na potrzeby limitu 150.000 zł

• Dla potrzeb stosowania limitu 150.000 zł wartość samochodu powinna być ustalana na podstawie umowy leasingu (najmu), względnie – zgodnie z wartością przyjętą dla celów ubezpieczenia.
• Jeśli żadna wartość nie została zakomunikowana klientowi (np. najemcy, który wynajmuje samochody na lotnisku za granicą), należy brać pod uwagę wartość rynkową.

4. Limit dla ubezpieczenia samochodu elektrycznego

• MF: W przypadku pojazdów elektrycznych powinno się stosować limit 150.000 zł dla ubezpieczenia, ponieważ brak jest przepisu, który by pozwalał na stosowanie limitu 225.000 zł.
• MF przyznaje, że jest to jest błąd ustawodawcy, który powinien zostać naprawiony. MF zamierza działać w kierunku usunięcia tej luki.

5. Zakres kosztów eksploatacyjnych

• MF określi, że koszty wynikające z realizacji obowiązków prawnych, tzn. obowiązkowe OC, koszty rejestracji pojazdu i obowiązkowych przeglądów diagnostycznych w SKP, nie będą limitowane.
• Dla pozostałych ubezpieczeń obowiązuje tylko limit 150.000 zł, przy czym celem MF jest zmiana jedynie wysokości limitu, bez naruszania dotychczasowej praktyki organów podatkowych – co w praktyce powinno oznaczać stosowanie limitu wyłącznie do ubezpieczenia AC.
• MF rozważy sposób traktowania kosztów związanych z najmem miejsca parkingowego, winiet autostradowych czy przepraw promowych.
• Koszty parkingu, w przypadku którego nie da się wydzielić części używanej do samochodów objętych limitem, same nie powinny podlegać limitowaniu. MF przeanalizuje ten temat.

6. Podatnicy zwolnieni od VAT a obowiązek prowadzenia ewidencji

• Podatnicy zwolnieni z VAT, którzy nie mają obowiązku prowadzenia ewidencji z uwagi na brak prawa do odliczenia podatku, będą mogli ująć w kosztach 100% wydatków bez konieczności prowadzenia dodatkowej ewidencji.
• Trzeba będzie jednak wykazać, że samochód faktycznie jest używany do celów działalności.

7. Najem krótkoterminowy a limit 75% kosztów

• MF uważa, że do najmu krótkoterminowego (w ramach którego nie ponosi się odrębnie kosztów eksploatacji) nie będzie mieć zastosowania limit 75% kosztów. Limit będzie mieć jednak oczywiście zastosowanie do paliwa nabytego przez najemcę.

8. Wykorzystanie samochodu dla potrzeb najmu a limit 150.000 zł dla rat leasingowych

• MF potwierdza, że podatnik, którego przedmiotem działalności jest najem, a który korzysta z samochodów na podstawie umów leasingu, zobowiązany jest do stosowania limitu 150.000 zł w stosunku do rat leasingowych.

Na koniec przedstawiciele MF wskazali, że do 1 lutego można jeszcze dosłać do MF dodatkowe pytania lub zagadnienia, które powinny pojawić się w objaśnieniach.

Natomiast same objaśnienia, mające być dokumentem końcowym i wynikiem całych konsultacji, mają zostać wydane w okolicach 10 lutego (a w każdym razie przed terminem płatności zaliczki podatku za styczeń 2019). Ma to być wersja robocza objaśnień i do tej wersji będzie można złożyć uwagi. Po ich analizie MF wyda ostateczną wersję objaśnień.