25 maja 2019 weszła w życie nowelizacja Kodeksu karnego wprowadzająca penalizację „kręcenia liczników”. Sama kara za kręcenie liczników w pojazdach to jednak tylko jedna strona medalu. Od 1 stycznia 2020 zacznie obowiązywać przepis (nowy art. 81b Prawa o ruchu drogowym), zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu, który dokona wymiany drogomierza będzie obowiązany w terminie 14 dni od dnia wymiany przedstawić pojazd w stacji kontroli pojazdów w celu dokonania odczytu wskazania drogomierza wraz z jednostką miary.
Przypomnijmy, że zgodnie z nowym art. 81a Prawa o ruchu drogowym wymiana drogomierza będzie dopuszczalna, tylko gdy drogomierz nie odmierza przebiegu pojazdu w sytuacji, w której ze względu na przeznaczenie drogomierza powinien ten przebieg odmierzać lub gdy jest konieczna wymiana elementu pojazdu, z którym drogomierz jest nierozerwalnie związany. Ponadto, wymiana drogomierza będzie mogła nastąpić tylko na drogomierz sprawny i właściwy dla danego typu pojazdu.
23 lipca 2019 Ministerstwo Infrastruktury skierowało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych akt wykonawczy do tych przepisów, tj. rozporządzenie w sprawie szczegółowych czynności diagnostów związanych z odczytem wskazania drogomierza oraz wysokości opłaty z tym związanej (numer z wykazu RCL: 291). Projektowane rozporządzenie określa szczegółowe czynności diagnosty związane z dokonaniem odczytu wskazania drogomierza.
W pierwszej kolejności rozporządzenie zobowiązuje diagnostę do pobrania od właściciela lub posiadacza pojazdu oświadczenia o wymianie licznika wraz ze wskazaniem przyczyny wymiany licznika (oświadczenie to ma być na urzędowym formularzu, jednak na razie projektu rozporządzenia z wzorem tego formularza nie ma) a następnie pobrania z centralnej ewidencji pojazdów danych identyfikujących pojazd oraz pobrania od jego właściciela pisemnego oświadczenia o wymianie licznika.
Następnie, diagnosta dokona zasadniczej czynności czyli odczytu wskazania drogomierza. Czynność ta będzie obejmować identyfikację pojazdu oraz sprawdzenie prawidłowości oznaczeń i stanu tablic rejestracyjnych oraz zgodności z danymi zgromadzonymi w CEP. Po przeprowadzeniu identyfikacji, diagnosta dokona sprawdzenia licznika – poprzez kontrolę wzrokową oraz dokonanie odczytu ze wskazaniem jednostki miary. Jak wskazuje przepis §4 pkt 2 lit b projektu – w przypadku istniejącej historii przebiegu pojazdu diagnosta ma dokonać porównania badanego odczytu z poprzednimi wskazaniami oraz z oświadczeniem złożonym przez właściciela lub posiadacza. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego działania drogomierza lub błędów dotyczących wskazania drogomierza wynik odczytu określać się będzie jako nieprawidłowy. Ponowne sprawdzenie drogomierza w zakresie usunięcia nieprawidłowego działania lub błędów dotyczących wskazań będzie się dokonywać w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia odczytu w stacji, w której te usterki stwierdzono. Przepisy nie określają co rozumieć się będzie przez „błędy dotyczące wskazania drogomierza”, ale mając na uwadze że diagnosta będzie badał dostępne zapisy dotyczące wcześniejszego przebiegu, zapewne chodzi o sytuację, kiedy wymieniony licznik będzie wskazywać przebieg niższy niż wynikający z
Przepisy obligują diagnostę do przekazania do CEPiK danych zawierających datę i przyczynę wymiany drogomierza oraz wskazanie stanu wymienionego drogomierza. Na koniec diagnosta ma przekazać oświadczenie otrzymane od właściciela lub posiadacza pojazdu do właściwego starosty – w terminie 14 dni od badania.
Opłata za powyższe czynności będzie wynosić około 50 złotych i będzie płatna z góry.
Rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2020, wraz z nowelizowanymi przepisami ustawy – Prawo o ruchu drogowym”. Z treścią rozporządzenia można się zapoznać tutaj.