W dniu 7 lipca 2020 r. Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie za rok 2019 dotyczące systemu wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (tzw. System RAPEX), w którym uczestniczy 31 państw (tj. państwa członkowskie UE oraz Zjednoczone Królestwo, Norwegia, Islandia i Liechtenstein). Drugą najczęściej zgłaszaną kategorią produktów były pojazdy silnikowe.
System RAPEX został wprowadzony w 2003 roku na gruncie dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, a jego zasadniczym celem jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz podjętych w związku z tym środków zapobiegawczych między państwami członkowskimi i Komisją Europejską.
Alert został przygotowany przez kancelarię KRK Kieszkowska Rutkowska Kolasiński.
Służymy pomocą w razie jakichkolwiek pytań związanych z bezpieczeństwem produktów, w tym systemem wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych RAPEX.
Po uzyskaniu zgłoszenia Komisja Europejska weryfikuje otrzymane informacje i publikuje je na publicznie dostępnej stronie Safety Gate, która umożliwia konsumentom uzyskanie informacji o produktach stwarzających zagrożenie.
Raport RAPEX przedstawia wnioski dotyczące dokonywanych zgłoszeń o produktach niebezpiecznych dotyczące m.in. ilości zgłoszeń o produktach niebezpiecznych w 2019 roku, kategorii produktów, których najczęściej dotyczyły zgłoszenia, oraz środków następczych, które były najczęściej podejmowane.
Pełną wersję Raportu RAPEX znajdą Państwo tutaj.
Poniżej przedstawiamy jego najważniejsze konkluzje:
• W 2019 roku państwa uczestniczące w systemie RAPEX wymieniły 2243 ostrzeżenia dotyczące produktów niebezpiecznych. Od 2012 roku liczba ostrzeżeń utrzymuje się na stałym poziomie ponad 2000 ostrzeżeń rocznie.
• Najczęściej zgłaszaną kategorią produktów w Unii Europejskiej były zabawki (29%), pojazdy silnikowe (23 %), odzież, tkaniny i wyroby związane z modą (8%), urządzenia i sprzęt elektryczny (8%) oraz kosmetyki (6%).
• Najczęściej zgłaszane rodzaje ryzyka związane z produktem to urazy, takie jak złamania i inne (27%), ekspozycja użytkowników na szkodliwe składniki chemiczne w produktach (23%), ryzyko zadławienia się (13%), porażenie prądem (10%) oraz wystąpienie ognia (7%).
• W Polsce najczęściej zgłaszaną kategorią produktów były zabawki (59%), dekoracje świetlne (10%), urządzenia oświetleniowe (8%). Z kolei najczęściej zgłaszane ryzyka dotyczyły zadławienia (25%), porażenia prądem (18%) oraz szkodliwych substancji chemicznych (17%).
• W związku ze zgłoszeniami w 2019 roku podjęto 4477 działań następczych.
• Ponad 80% działań następczych w 2019 roku dotyczyła wycofań samochodów lub ich części, co, jak podaje Raport, jest zasługą łatwej identyfikacji właścicieli samochodów oraz wysokiego poziomu współpracy między producentami i dystrybutorami w procesie wycofywania produktów na poziomie europejskim.
• Najwięcej zawiadomień o działaniach następczych nadesłały organy fińskie, polskie oraz duńskie (co w każdym przypadku stanowiło 9% wszystkich zawiadomień).
• W ostatnich latach połowa produktów, których dotyczą zgłoszenia, pochodziła z Chin, co wynika przede wszystkim z dużej ilości produktów importowanych z Chin do Europy.
• Wciąż znaczna część zagrożeń jest związana ze szkodliwymi składnikami chemicznymi w produktach. W przypadku zabawek było to aż 47% wszystkich ostrzeżeń. Wiele z nich dotyczy również kosmetyków (w 2019 roku 10 ostrzeżeń dotyczyło kosmetyków zawierających w swoim składzie rtęć) oraz tuszy wykorzystywanych do tatuaży.
• 16% ostrzeżeń opublikowanych w 2019 roku dotyczyło produktów sprzedawanych online.
• 17% działań naprawczych podjętych w 2019 roku polegało na wycofaniu produktu od konsumenta.
• W 2019 roku Komisja Europejska przeprowadziła badanie wśród konsumentów z UE. Jedną z konkluzji badania wskazuje, że konsumenci doceniają transparentność podmiotów gospodarczych i nagradzają ją zaufaniem.
Zwracamy uwagę, że Raport nie uwzględnia danych z okresu pandemii COVID-19, niemniej do dnia 1 lipca 2020 r. wpłynęło wiele nowych zgłoszeń dotyczących maseczek ochronnych (63 ostrzeżenia), kombinezonów ochronnych (3 ostrzeżenia) oraz płynów do dezynfekcji rąk (3 ostrzeżenia). Komisja ogłosiła wdrożenie specjalnej procedury do zgłaszania produktów związanych z wirusem.
adw. Ewa Rutkowska
e-mail: ewa.rutkowska@krklegal.pl
apl. adw. Julia Łokaj
e-mail: julia.lokaj@krklegal.pl
