Już za kilkanaście dni (od 1 stycznia 2020) zacznie obowiązywać sankcja w postaci administracyjnej kary pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 złotych za brak spełnienia obowiązku z art. 71 ust. 7 Prawa o ruchu drogowym, który nakazuje dokonanie rejestracji auta niebędącego autem nowym sprowadzonego z innego państwa UE w terminie 30 dni od dnia jego sprowadzenia. Przepisy nastręczają wiele wątpliwości interpretacyjnych. Jedną z nich jest jak należy rozumieć pojęcie „sprowadzenia auta” i od kiedy biegnie ten 30-dniowy termin?
Przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 – Prawo o ruchu drogowym w ogóle nie definiują pojęcia „sprowadzenia” pojazdu, a więc tym bardziej nie określają one zasad ustalania daty z jaką to sprowadzenie nastąpiło. Oznacza to, że powinniśmy interpretować to pojęcie poprzez jego językowe znaczenie. Słownikowo „sprowadzić” oznacza „spowodować znalezienie się czegoś w jakimś miejscu” (https://sjp.pwn.pl/sjp/sprowadzic;2523438.html). Pamiętajmy też, że celem art. 71 ust. 7 PRD jest powodowanie by przywożone pojazdy trafiały do polskiego rejestru CEPiK poprzez ich rejestrowanie. Stosując więc tą celowościową wykładnię przepisu przez „sprowadzenie” należy rozumieć znalezienie się pojazdu w obszarze władztwa polskich organów administracji publicznej (bo to one tej rejestracji dokonują). Jako że przepis ten posługuje się pojęciem „sprowadzenia z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej”, a z terytorium innego państwa można sprowadzić tylko na terytorium polskie (bo nie ma nic pomiędzy), przyjąć należy że poprzez sprowadzenie pojazdu rozumie się jego znalezienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Datą od której liczy się 30-dniowy termin na rejestrację auta jest zatem data przekroczenia przez nie granicy i znalezienia się go na terytorium RP.
Na tym w zasadzie można by zakończyć rozważania w kwestii daty sprowadzenia pojazdu. Zanim jednak to zrobimy, usuńmy jedną wątpliwość. Jednym z aktów prawnych którego przedmiotem regulacji jest sprowadzanie na terytorium kraju pojazdów jest ustawa z dnia 20 stycznia 2005 o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Zgodnie z jej art. 4 ust. 1 wprowadzenie pojazdu na terytorium kraju w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia następuje z dniem wystawienia faktury albo przywozu pojazdu na terytorium kraju. Z kolei art. 4 ust. 2 tej ustawy stanowi, że jeżeli wprowadzenie na terytorium kraju mogło nastąpić w różnych terminach, za dzień wprowadzenia na terytorium kraju uważa się dzień najwcześniejszy. W przypadku więc gdy wystawienie faktury następuje wcześniej niż fizyczny przywóz pojazdu, datą wprowadzenia auta jest data faktury. Jest to pewna fikcja prawna, ale jest ona szczególnym rozwiązaniem ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, mającym pomagać w ustaleniu daty wprowadzenia auta w sytuacji braku fizycznych granic na terenie UE. Jeżeli bowiem będzie istnieć trudność w ustaleniu daty przywiezienia, zawsze można posiłkować się „papierową” datą wynikającą z faktury.
Niemniej, co należy ponownie podkreślić, jest to szczególne rozwiązanie dla celów ustawy o recyklingu i tylko w niej zawarte. Nie ma podstaw by stosować je do „sprowadzenia” pojazdu w rozumieniu art. 71 ust. 7 Prawa o ruchu drogowym – nawet w drodze analogii. Po pierwsze dlatego, że dotyczy ono innego terminu tj. „wprowadzenia” a nie „sprowadzenia”. Jest to o tyle nie bez znaczenia, że ustawa recyklingowa dotyczy dystrybutorów samochodów, a więc pojęcie „wprowadzenia” auta to jego wprowadzenie w Polsce do obrotu handlowego. Przepis art. 71 ust. 7 i jego „sprowadzenie” dotyczy natomiast wszystkich (a więc sprowadzających auta w celu sprzedaży jak i na prywatny użytek). Nie są to więc pojęcia tożsame. Po drugie – ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji dotyczy szczególnej materii jaką jest recykling pojazdów i definicje w niej zawarte nie powinny odnosić się do ogólnego aktu jakim jest Prawo o ruchu drogowym.
Z mniej więcej podobnych przyczyn zastosowania nie znajdzie norma z art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 o podatku akcyzowym, zgodnie z którym obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem:
1) przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju;
2) nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju;
3) złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym – jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego właścicielem.
Jest to bowiem szczególne rozwiązanie regulujące moment powstania obowiązku podatkowego dla celów ustawy o podatku akcyzowym.
Konkludując – decyduje zawsze dzień przekroczenia granicy i znalezienia się pojazdu na terytorium Polski. Pamiętajmy też, że wykazanie że właściciel uchybił 30-dniowemu terminowi na rejestrację pojazdu (a więc wykazanie daty sprowadzenia) spoczywa zawsze na staroście wymierzającym karę pieniężną.
Aktualnie procedowana jest zmiana rozporządzenia w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych. Pisaliśmy o tym w tym miejscu. Zgodnie z ostatnią wersją projektu, znowelizowany ma zostać wniosek o rejestrację pojazdu który ma zawierać wskazanie daty sprowadzenia. Z kolei w ust. 2 po pkt 3 ma zostać dodany pkt 3a zawierający definicję daty sprowadzenia:
3a) data sprowadzenia pojazdu z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej – podany przez właściciela pojazdu dzień sprowadzenia z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej pojazdu, do oznaczonego miejsca przeznaczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym pojazdu
Zgodnie z powyższą definicją datą sprowadzenia będzie więc nie nawet data przekroczenia granicy, ale data przywiezienia auta na miejsce docelowe.
