Do konsultacji trafił właśnie przygotowany przez Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii, projekt ustawy o fundacjach rodzinnych. Celem projektu jest rozwiązanie problemu sukcesji firm rodzinnych. Firmy rodzinne są bardzo powszechne na przykład na rynku dealerskim – według raportu Związku Dealerów samochodów z 2019 roku, w ponad 90% są to firmy o polskim kapitale.

Instytucja fundacji ma ochronić firmę przed wstrząsem związanym ze zmianą właściciela i ułatwić powierzenie jej zarządzania spadkobiercom, zgodnie z wolą fundatora. Jak wskazuje ministerstwo, zamierzenie jest takie, żeby z założeniem fundacji rodzinnej nie wiązały się dla przedsiębiorcy żadne negatywne konsekwencje podatkowe.

Reguły opodatkowania fundacji rodzinnych ukształtowane będą następująco:

• Majątek wniesiony do fundacji przez fundatora, przeznaczony na realizację celów tej fundacji, nie będzie przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
• Wniesienie mienia do fundacji rodzinnej przez fundatora nie będzie się wiązało z obciążeniami podatkowymi.
• Działalność operacyjna fundacji rodzinnej będzie opodatkowana na zasadach ogólnych.
• Dochody fundatora oraz beneficjenta z tzw. grupy zerowej, otrzymane z fundacji rodzinnej, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).

W przypadku likwidacji fundacji:

• Nabyte w ten sposób od niej świadczenia czy mienie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
• Osoby najbliższe fundatorowi (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha), będą zwolnieni od podatku, jeżeli przedmiotem świadczenia będzie mienie wniesione do fundacji przez fundatora.

Pozostali nabywcy świadczeń zapłacą podatek w wysokości 19% podstawy opodatkowania. Dla porównania, obecnie taki przychód (np.: przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT) mógłby być opodatkowany nawet stawką 32%, nie licząc 4% daniny solidarnościowej.

Utworzenie fundacji rodzinnej będzie możliwe poprzez sporządzenie u notariusza aktu założycielskiego albo testamentu. Fundacja rodzinna będzie osobą prawną z siedzibą na terytorium Polski. Najważniejsze kwestie związane z jej funkcjonowaniem, fundator będzie mógł zawrzeć w statucie. Fundacja będzie mogła zostać wyposażona w szeroko rozumiany majątek, w rozumieniu Kodeksu cywilnego, np. w pieniądze, papiery wartościowe, rzeczy ruchome i nieruchomości, udziały czy akcje. Fundator będzie miał także dużą swobodę w określaniu zasad zarządzania tym podmiotem. Krąg beneficjentów będzie samodzielnie ustalał fundator. Będą to mogły być osoby fizyczne, np. członkowie rodziny przedsiębiorcy, którym chce on zabezpieczyć przyszłość. Mogą to być również organizacje pożytku publicznego, z których misją fundator czuje się szczególnie związany.

Fundacje rodzinne są sprawdzoną odpowiedzią na problemy związane z sukcesją. Tego typu instytucje od wielu lat działają m.in. w Austrii, Holandii, Niemczech, Szwajcarii czy Szwecji. Przedsiębiorcy chcący zabezpieczyć swój majątek w ramach sukcesji, właśnie tam szukają dogodnych rozwiązań. Ustawa o fundacji rodzinnej daje im takie same narzędzie w Polsce i przeciwdziała wypływowi kapitału za granicę – mówi wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Ministerstwa Finansów oraz Rozwoju Pracy i Technologii rozpoczynają właśnie konsultacje zewnętrzne. Opinie i uwagi można zgłaszać w ciągu najbliższych 30 dni. W wyniku porozumienia między Ministerstwem Finansów a Ministerstwem Rozwoju Pracy i Technologii, proces konsultacji społecznych ustawy koordynowany będzie przez MRPiT.

Według założeń projekt ustawy może trafić do parlamentu w drugiej połowie 2021 roku, a ustawa wejść w życie na początku 2022 roku.