W grudniu 2018 roku resort finansów przeprowadził konsultacje podatkowe w zakresie objaśnień zmienianych od 1 stycznia 2019 roku przepisów odnoszących się do samochodów osobowych wykorzystywanych w działalności prowadzonej przez podatników.

Jak wskazało MF, konsultacje mają na celu zebranie opinii osób i podmiotów w odniesieniu do istotnych zagadnień praktycznych i prawnych, w tym uwzględniających regulacje przejściowe, które pojawić się mogą w trakcie stosowania nowych przepisów dotyczących opodatkowania samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej przez podatników działalności.

W grudniu w imieniu branży motoryzacyjnej zapytania w ramach tych konsultacji złożył Związek Dealerów Samochodów, organizacja pracodawców zrzeszająca autoryzowanych dealerów i autoryzowane serwisy.

Pytania w ramach współpracy z autoryzowanym dealerami zostały opracowane przez kancelarię Gekko Taxens, będącą członkiem naszego stowarzyszenia.

Poniżej treść zapytań, które zostały przesłane do Ministerstwa:

  • Pytanie dotyczy zmiany przewidzianej w art. 16 ust. 1 pkt 4, polegającej na podwyższeniu limitu odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów do poziomu 150.000 złotych (225.000 zł w przypadku samochodów elektrycznych). Zmianie tej nie towarzyszą przepisy przejściowe, w związku z czym rozumieć należy, że nowy limit znajduje zastosowanie również do samochodów już wprowadzonych przez podatników do ewidencji środków trwałych, które dotychczas podlegały limitowi 20.000 EUR, tj. odpisy amortyzacyjne od takich samochodów od stycznia 2019 r. winny podlegać zaliczeniu do kosztów z uwzględnieniem podwyższonego limitu. Mimo iż nie wydaje się to być kontrowersyjne, zasadne będzie potwierdzenie tej kwestii w objaśnieniach podatkowych przez Ministra.

 

  • Składki ubezpieczeniowe, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 49) ustawy o CIT, zostały również objęte podwyższonym limitem (150.000 zł). To co budzi jednak kontrowersje to pytanie czy limit ten nie powinien być stosowany równolegle z ograniczeniem wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 51) ustawy o CIT, zgodnie z którym do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się 25% poniesionych wydatków, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego na potrzeby działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika. W naszej ocenie nie można uznać by koszty składek ubezpieczeniowych – biorąc pod uwagę, że ustawa przewiduje dla nich odrębne ograniczenie – winny być kwalifikowane jako koszty używania samochodów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 51) ustawy o CIT. Potwierdzenia w tym zakresie dostarczają przepisy Nowelizacji w zakresie w jakim zmieniają art. 23 ust. 1 pkt 46) ustawy o PIT, zgodnie z którym do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się „poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania, stanowiącego własność podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, samochodu osobowego niebędącego składnikiem majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, oraz składek na ubezpieczenie takiego samochodu; te wydatki i składki w wysokości 20% stanowią jednak koszty uzyskania przychodów pod warunkiem, że samochód ten jest wykorzystywany również do celów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika;”. Przepis ten wyraźnie posługuje się dwojakiego rodzaju pojęciami – tj. pojęciem kosztów używania oraz pojęciem składek na ubezpieczenie, co jednoznacznie wskazuje, że składki ubezpieczeniowe nie są przez ustawodawcę traktowane jako koszt używania samochodu.

 

  • Ograniczenie w art. 16 ust. 1 pkt 49a) ustawy o CIT kwoty rat leasingowych bądź czynszu najmu samochodów osobowych do wysokości 150.000 zł budzi wątpliwości w kontekście art. 16 ust. 5a ustawy o CIT, zgodnie z którym „kwota, o której mowa w ust. 1 pkt 49a, obejmują także podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.” W szczególności powstaje pytanie czy sformułowanie „kwota” użyte w ust. 5a odnosi się do kwoty 150.000 zł, czy też do podatku VAT niepodlegającego odliczeniu po stronie leasingobiorcy bądź najemcy od rat leasingowych / kwot czynszu najmu. W naszej ocenie za prawidłowe należy uznać drugie z prezentowanych podejść, tj. uznanie, że ust. 5a odnosi się do kwot rat leasingowych bądź czynszu najmu, jako że wyłącznie w odniesieniu do przedmiotowych kwot możliwe jest odnoszenie się przez ustawodawcę do podatku VAT niepodlegającego odliczeniu po stronie leasingobiorcy / najemcy. Nie jest natomiast prawidłowe uznanie, że to kwota 150.000 złotych obejmuje kwotę niepodlegającego odliczeniu VAT, jako że leasingobiorca bądź najemca nie dokonuje zakupu przedmiotu umowy – umowy np. w przypadku najmu mogą być zawierane na okresy 12 miesięcy, bez intencji zakupu najmowanych samochodów. Podkreślenia wymaga, że w przypadku uznania, iż to kwota 150.000 zł obejmuje niepodlegający odliczeniu VAT, należałoby uznać, że konsekwentnie ustalony w ten sposób współczynnik winien mieć zastosowanie wyłącznie do kwot netto rat leasingowych / czynszu najmu – przepis art. 16 ust. 5a ustawy o CIT nie odnosiłby się bowiem do VAT niepodlegającego odliczeniu od poszczególnych płatności, lecz dotyczył metody ustalania współczynnika, zaś do kwoty VAT niepodlegającego odliczeniu zastosowanie miałaby zasada ogólna wyrażona w art. 16 ust. 1 pkt 46) lit. a) ustawy o CIT. Jest to kluczowa kwestia, w zakresie której objaśnienia winny przedstawiać stosowne przykłady liczbowe w celu zobrazowania podatnikom intencji ustawodawcy.

 

  • W przypadku umów najmu krótkoterminowego nowy art. 16 ust. 5d ustawy o CIT wskazuje, że „przez wartość samochodu, o której mowa w ust. 1 pkt 49a, rozumie się wartość przyjętą dla celów ubezpieczenia”. Zapis taki budzi wątpliwości w zakresie obowiązków podmiotów prowadzących działalność w zakresie wynajmu krótkoterminowego – czy mają oni obowiązek przekazywać najemcom informację o wartości samochodu przyjętej dla potrzeb ubezpieczenia? Jakie działania powinien podjąć podatnik (najemca), który nie może uzyskać informacji w tym zakresie? Czy wystarczające będzie przedstawienie wycen rynkowych analogicznych samochodów i udowodnienie, że ich wartość nie przekracza wskazanego progu, czy też brak informacji w tym zakresie od wynajmującego przekreślał będzie możliwość zaliczenia wydatku z tytułu najmu do kosztów uzyskania przychodów?

 

  • Wątpliwości budzą również przepisy przejściowe, w tym w szczególności art. 8 ust. 2 Nowelizacji. Wskazuje on, że umowy najmu, dzierżawy i leasingu bądź inne umowy o podobnym charakterze dotyczące samochodów osobowych, zmienione lub odnowione po dniu 31 grudnia 2018 r. winny zostać objęte zmienionymi z tym dniem przepisami. O ile klarowne wydaje się, że zmiany te skutkować będą zastosowaniem nowych, zmienionych przepisów od dnia wprowadzenia takich zmian do umowy, to nadal nie jest jasne jaki jest zakres zmian, które skutkować będą koniecznością zastosowania nowych przepisów. W naszej ocenie winny to być wyłącznie zmiany, które wpływać będą na poziom wydatków, które mogą być zaliczone przez najemcę bądź leasingobiorcę do kosztów uzyskania przychodów w ten sposób, że koszty te ulegałyby podwyższeniu. Co do zasady więc, nie powinny to być zmiany np. polegające na skróceniu bądź wydłużeniu umowy leasingu w ten sposób, że suma opłat leasingowych pozostaje niezmieniona. W naszej ocenie objaśnienia winny wskazywać na przykłady zmian, które skutkują i nie skutkują koniecznością zastosowania nowych przepisów.

Także w grudniu zapytania w ramach tych konsultacji złożył Business Centre Club. Z treścią tych pytań można się zapoznać tutaj.

Według informacji medialnych, odpowiedzi na zapytania mają się pojawić w połowie roku.

Przeczytaj również: