Jednomyślnie została przyjęta przez Sejm nowelizacja Kodeksu cywilnego zaproponowana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę. Nowelizacja wprowadza zadośćuczynienie dla rodzin osób, które na skutek czynu niedozwolonego pozostają w stanie wegetatywnym. Prezydent RP zawnioskował o wprowadzenie do Kodeksu cywilnego art. 4462 o następującej treści: „[w] razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”

 

Wprowadzenie nowelizacji było spowodowane rozbieżnościami w wykładni prawa oraz w orzecznictwie sądowym. Przykład jaki podał Prezydent RP dotyczył odpowiedzialności deliktowej, gdzie powstaje pytanie dotyczące tego czy członkowi rodziny poszkodowanego przysługuje zadośćuczynienie za zerwanie z nim więzi rodzinnych na skutek wypadku.

 

Innym przytoczonym przykładem była uchwała Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2018 r. przyjęta z wniosku Rzecznika Finansowego (III CZP 36/17), a także dwóch pozostałych spraw dotyczących tej samej kwestii (III CZP 69/17 i III CZP 60/17), gdzie pozytywnie rozpatrzono możliwość przyznawania zadośćuczynienia rodzinie poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym. Ponad rok później, 22 października 2019 r., ukazała się jednak uchwała Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN (sygn. akt I NSNZP 2/19), gdzie zajęte zostało odmienne stanowisko.

 

Rzecznik Finansowy, dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, który walczył o prawo rodzin do zadośćuczynienia jest z nowelizacji szczególnie zadowolony. Jak sam przyznaje, zmiany jakie nastąpiły oznaczają „(…) koniec niepewności prawnej, która dotykała najbliższych członków rodziny osób, które na skutek wypadku komunikacyjnego lub błędu medycznego znajdują się w stanie wegetatywnym.”

 

Rzecznik Finansowy zapewnia jednocześnie, że nowy przepis obejmie nie tylko rodziny osób poszkodowanych po wejściu w życie ustawy. Z zadośćuczynienia będą mogły również skorzystać najbliżsi osób, które doznały wypadków przed omawianym okresem. Rodzina poszkodowanego będzie mogła ubiegać się o zadośćuczynienie od ubezpieczyciela pojazdu sprawcy wypadku. W przypadku błędu medycznego roszczenia będą kierowane do ubezpieczyciela szpitala, w którym miało miejsce zdarzenie.

 

Jak wskazuje Rzecznik Finansowy, rodziny poszkodowanych będą mogły ubiegać się o odszkodowania od zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości. W praktyce będą to czyny wynikające z przestępstwa. Jedynym wykluczeniem w takim przypadku będzie przedawnienie określone w art. 442(1) Kodeksu cywilnego. W praktyce oznacza to, że roszczenia ulegają przedawnieniu w ciągu 20 lat liczonych od dnia popełnienia czynu zabronionego.