Zgodnie z ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, obowiązkowy split payment (mechanizm podzielonej płatności) ma zostać wprowadzony już od 1 listopada 2019. Podzielona płatność ma być stosowana w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które objęte są obecnie reżimem odwrotnego obciążenia oraz dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej nabywcy. Niemniej jednak katalog został poszerzony również o części i akcesoria do pojazdów silnikowych.

Obowiązkowy split payment (mechanizm podzielonej płatności) obejmie transakcje dokonane pomiędzy podatnikami, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, wynosi co najmniej 15 000 zł. Tak więc, transakcje na kwoty poniżej 15 000 zł będą podlegały rozliczeniom na zasadach ogólnych. Warto wskazać, że ustawodawca jasno nie wskazał, czy przepis odnosi się do kwoty brutto czy netto.

Dodatkowo, jeżeli kwota przekroczy ww. limit, to zgodnie z planowanymi przepisami, do katalogu informacji jakie powinna zawierać faktura zostanie dodane specjalne oznaczenie w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. W projektowanych przepisach znalazła się regulacja, nakładająca na wystawcę faktury sankcję w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze za nieumieszczenie na wystawianej fakturze specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” będącego informacją, że przedmiotowa faktura z uwagi na przedmiot transakcji jak i kwotę powinna zostać zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Powyższego nie stosuje się, jeżeli zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na fakturze, została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Jakie ryzyka występują przy przekroczeniu progu, gdy płatność nie zostanie uregulowana w modelu podzielonej płatności?

W projektowanych przepisach znalazła się regulacja, nakładająca na nabywcę  sankcję w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze za uregulowanie płatności w sposób inny niż przy pomocy modelu podzielonej płatności, jeżeli był do tego zobowiązany, ze względu na przekroczenie limitu 15 000 zł.

Powyższej sankcji nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Co to może oznaczać dla branży motoryzacyjnej?

W załączniku 15 do ustawy o VAT wskazującym, które transakcje zostaną objęte obowiązkową podzieloną płatnością wymieniono zarówno sprzedaż detaliczną jak i hurtową części i akcesoriów do pojazdów samochodowych. To zaś oznacza, że każda sprzedaż, jeżeli przekroczy limit 15 000 zł będzie musiała zostać zrealizowana w modelu podzielonej płatności. W związku z tym, nie będzie istniała możliwość zapłaty za taką transakcję ani gotówką ani kartą, a wyłącznie przelewem.

Dodatkowo, dealerzy jak i warsztaty samochodowe, będą zobowiązani do umieszczenia na fakturach dokumentujących sprzedaż części, oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”, w przeciwnym wypadku narażą się na sankcję w wysokości 30% wysokości kwoty VAT wykazanej na fakturze.

Druga problematyczną kwestią jest odpowiedź na pytanie czy części zamienne montowane w pojazdach silnikowych w ramach przeglądu czy serwisu to sprzedaż objęta podzieloną płatnością, czy może element kompleksowej usługi serwisowej podlegającej rozliczeniom na zasadach ogólnych. Ta sytuacja będzie dotyczyć zarówno dealerów samochodowych jak i warsztatów.

Jak się przygotować?

Po pierwsze, zweryfikować dotychczasowy poziom jednorazowych transakcji sprzedaży części samochodowych pod kątem ryzyka przekroczenia 15 000 zł. Następnie należałoby wprowadzić odpowiednią procedurę, która określałaby zasady postępowania dla pracowników w przypadku przekroczenia ww. limitu. Warto by również przeprowadzić szkolenia z pracownikami, którzy wystawiają faktury, tak aby wyeliminować ryzyko narażenia się na sankcje wynikające z niezastosowania się do nowych przepisów.

W przypadku montażu części, warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, tak aby potwierdzić, że jest to usługa w ramach kompleksowej usługi serwisowej, a w konsekwencji nie występuje odrębna dostawa towarów (części) wymienionych w załączniku 15 do ustawy o VAT – co za tym idzie w tej sytuacji brak obowiązku przeprowadzenia płatności w modelu podzielonej płatności.

Katalog części i akcesoriów

Możliwość wprowadzenia obowiązkowej płatności podzielonej wynika z decyzji wykonawczej Rady (UE) 2019/310 z dnia 18 lutego 2019 r. upoważniająca Polskę do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L. 51/19). Łącznie wykaz dostaw towarów i usług objętych zezwoleniem obejmuje 152 pozycje. Polski rząd skorzystał w całości z derogacji jaka została przyznana w tej decyzji w zakresie części motoryzacyjnych i obowiązkowa płatność podzielona obejmie praktycznie całe spektrum części stosowanych w naprawach samochodów i motocykli. Co ciekawe nowe przepisy dotyczyć też będą stacji demontażu, ponieważ na liście znalazła się pozycja „wraki  przeznaczone  do  złomowania  inne  niż  statki  i  pozostałe konstrukcje pływające”, przez co należy rozumieć pojazdy nabywane przez recyklerów w celu ich demontażu.

Poniżej wyciąg z nowelizacji ustawy obejmujący towary i usługi w zakresie szeroko rozumianej motoryzacji:

Autorem tekstu jest Maciej Kordalewski

Prawnik w kancelarii Martini i Wspólnicy, uczestnik Podyplomowych Studiów Rachunkowości i Finansów Przedsiębiorstwa Szkoły Głównej Handlowej. Współpracował z Zespołem Zarządzania Wiedzą Podatkową w Deloitte, a wcześniej w renomowanej kancelarii komorniczej w Warszawie. W Martini i Wspólnicy zajmuje się szeroko pojętą tematyką motoryzacyjną: autor publikacji z zakresu VAT w Rzeczpospolitej, portalu internetowym Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego SAMAR, miesięczniku „Dealer” oraz w serwisie moto-prawo.pl.