13 marca 2023 r. Komisja Europejska opublikowała coroczny raport dotyczący systemu wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (tzw. System RAPEX, dalej: „Raport”). Sprawozdanie odnosi się do działalności systemu w 2022 r. i obejmuje 29 państw (tj. państwa członkowskie UE oraz Norwegię, Islandię i Liechtenstein).

System RAPEX funkcjonuje od 2003 r. Został powołany na gruncie dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Jego zasadniczym celem jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz podjętych w związku z tym środków zapobiegawczych między państwami członkowskimi i Komisją Europejską.

Raport przedstawia wnioski dotyczące zgłoszeń o produktach niebezpiecznych dotyczące m.in. ilości zgłoszeń o produktach niebezpiecznych w 2022 r., kategorii produktów, których najczęściej dotyczyły zgłoszenia, oraz środków naprawczych, które były najczęściej podejmowane.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze konkluzje Raportu:

• w 2022 r. państwa uczestniczące w systemie RAPEX wymieniły 2117 ostrzeżeń dotyczących produktów niebezpiecznych. Od 2012 r. liczba ostrzeżeń utrzymuje się na stałym poziomie ponad 2000 ostrzeżeń rocznie;
• najczęściej zgłaszaną kategorią produktów w Unii Europejskiej były zabawki (23%), pojazdy silnikowe (16%) oraz kosmetyki (10%);
• najczęściej zgłaszane rodzaje ryzyka związane z produktami to ekspozycja użytkowników na szkodliwe składniki chemiczne (35%), urazy, takie jak złamania (25%) oraz zadławienie (14%);

Źródło: EU Rapid Alert System factsheets 2022 – do pobrania na stronie internetowej Komisji

• w Polsce najczęściej zgłaszaną kategorią produktów były zabawki (60%), sprzęt elektryczny (11%) oraz maszyny (7%). Z kolei najczęściej zgłaszane ryzyka dotyczyły szkodliwych
  substancji chemicznych (26%), zadławienia (18%) oraz porażenia elektrycznego (18%);
• w związku ze zgłoszeniami w 2022 r. podjęto 3932 działań następczych, z czego w Polsce przeprowadzono 343 takie działania;
• z wyliczeń UOKiK wynika, że spośród państw uczestniczących w systemie RAPEX, Polska zajmuje trzecie miejsce, jeśli chodzi o liczbę dokonanych zgłoszeń oraz drugie miejsce w zakresie wycofywania bądź odzyskiwania od konsumentów niebezpiecznych produktów.

W Raporcie zapowiedziano także m.in. wprowadzenie nowej unijnej regulacji dotyczącej ogólnego bezpieczeństwa produktów. Obowiązującą Dyrektywę 2001/95/WE ma zastąpić Rozporządzenie1 mające odpowiadać wyzwaniom związanym z rozwojem nowych technologii oraz wzrostem znaczenia sprzedaży online. Przyjęta forma rozporządzenia ma również zapełnić pełniejszą i skuteczniejszą regulację bezpieczeństwa produktów na wspólnym rynku unijnym. Zmiana będzie miała duże znaczenie dla producentów i dystrybutorów produktów.

adw. Ewa Rutkowska

e-mail: ewa.rutkowska@krklegal.pl

apl. adw. Julia Żychlińska

e-mail: julia.zychlinska@krklegal.pl

Rafał Stronk

e-mail: rafal.stronk@krklegal.pl