Kilkanaście dni temu Prezes UOKiK wydał pierwsze decyzje dotyczące tzw. postępowań zatorowych, w których znajdują się pierwsze wskazówki dla przedsiębiorców co do sposobu prowadzenia tego rodzaju spraw oraz wydawanych rozstrzygnięć.

1. Postępowania zatorowe przed Prezesem UOKiK

Przypomnijmy: od początku ubiegłego roku zakazane jest nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez przedsiębiorców, w ramach transakcji handlowych. Tego typu opóźnienia mają miejsce, gdy w okresie
trzech kolejnych miesięcy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie wynosi co najmniej 5 000 000 złotych
(od 2022 roku pułap ten zmniejszy się do 2 000 000 złotych).

W przypadku stwierdzenia nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych (czyli tzw. zatorów płatniczych) Prezes UOKiK może ukarać przedsiębiorcę karą pieniężną obliczaną na podstawie specjalnego algorytmu,
w którym brane są pod uwagę wysokość opóźnionych płatności, czas trwania opóźnień, a także stosowne odsetki.

O dokładnych zasadach postępowań zatorowych informowaliśmy Państwa podczas kilku prowadzonych przez nas webinariów i szkoleń.

2. Pierwsze decyzje Prezesa UOKiK

W ubiegłym tygodniu Prezes UOKiK wydał cztery pierwsze decyzje dotyczące postępowań zatorowych, wszystkie z nich stwierdzają, że adresaci nadmiernie opóźniali się z zapłatą świadczeń pieniężnych.

W dwóch przypadkach Prezes UOKiK nałożył kary finansowe na przedsiębiorców, a w dwóch innych odstąpił od wymierzenia kar z uwagi na ziszczenie się specyficznych okoliczności wskazanych w ustawie.

W praktyce szczególnie interesujące są decyzje, w ramach których przedsiębiorcom udało się uniknąć nałożenia kar administracyjnych.

3. Decyzje stwierdzające nadmierne opóźnienia płatności
   w transakcjach handlowych

Pierwsze kary w ramach postępowań zatorowych zostały nałożone na:

• Locotranssped sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (w wysokości
  44 286,96 zł),
• Havi Logistics sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (w wysokości
  426 587,62 zł).

4. Odstąpienie od wymierzenia kary pomimo stwierdzenia nadmiernego opóźnienia płatności w transakcjach handlowych

W przypadku dwóch innych przedsiębiorców (UPS Polska sp. z o.o. oraz Galicja Tomaszek sp. z o.o.) Prezes UOKiK odstąpił od wymierzenia kar, ponieważ wartość niespełnionych oraz spełnionych po terminie przez te podmioty świadczeń pieniężnych, za które obliczono by kary, była mniejsza od wartości świadczeń pieniężnych przez nie nieotrzymanych lub otrzymanych po terminie.

Innymi słowy, spółki te same były ofiarami zatorów płatniczych.

5. Kiedy Prezes UOKiK nie wymierza kary za nadmierne opóźnienia płatności w transakcjach handlowych

Poza przypadkiem określonym powyżej, Prezes UOKiK odstępuje od wymierzenia kary również w przypadku, gdy „zatory płatnicze” są m.in. spowodowane siłą wyższą lub istnieje dla nich inne uzasadnienie.

Kara może być także obniżona o 10% lub nawet 20%, jeśli przedsiębiorca w odpowiednim czasie spłaci zaległe zobowiązania. Natomiast w przypadku ponownego ukarania przedsiębiorcy za „zatory płatnicze”, kara dla „recydywisty” jest podwyższana o 50%.

Jak pokazują treści dotychczasowych decyzji, podjęcie stosownej obrony w trakcie postępowania jest jak najbardziej wskazane i może być dla uczestników postępowań opłacalne. W ich toku przedsiębiorcy nie powinni zatem ograniczać się do odpowiedzi na pytania zadawane przez Prezesa UOKiK, ale mogą także przedstawiać argumentację wyjaśniającą powody opóźnień
w płatnościach.

6. Skąd Prezes UOKiK pozyskuje dane na temat opóźnień płatności konkretnych przedsiębiorców?

Informacje o tym, że dany przedsiębiorca nadmiernie opóźnia się w spłacie swoich zobowiązań pieniężnych, mogą napływać do Prezesa UOKIK z wielu różnych źródeł, w tym bezpośrednio od kontrahentów, organów administracji (w tym KAS) oraz ze sprawozdań dotyczących terminów zapłaty, które co roku składane są m.in. przez podatkowe grupy kapitałowe oraz odpowiedniej wielkości przedsiębiorców do ministra właściwego do spraw gospodarki – a następnie są upubliczniane.