RPO 19 sierpnia 2021r. przedstawił pismo Sekretarzowi Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Maciejowi Wąsikowi w sprawie opłat nakładanych na osoby, którym w skutek niewłaściwego parkowania pojazdu na terenie dróg publicznych zostały odholowane samochody. W piśmie Rzecznik zauważa, że przepis regulujący kwestię uiszczania opłat stracił ważność na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2018 roku.
Rzecznik podjął interwencję w tej sprawie ze względu na skargę osoby, której samochód został odholowany z drogi publicznej z polecenia straży miejskiej. Według RPO powiadomienie o usunięciu pojazdu, które otrzymał skarżący jest niezgodne z prawem. W przedstawionym dokumencie zawarto informację, o tym że właściciel pojazdu będzie mógł go odebrać z parkingu depozytowego dopiero po uiszczeniu opłaty za odholowanie oraz postój na parkingu.
Ustawą regulującą warunki odholowania w przypadku niewłaściwego parkowania jest ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Artykuł 130a zawiera przepisy dotyczące tej kwestii.
Art. 130a.
1.Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu kierowanego przez osoby wymienione w art. 8 ust. 1 i 2;
5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela;
2.Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:
2) jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.
2a. Od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1–2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio.
3. Pojazd może być przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.
Przepisem zawierającym pouczenie mówiące o warunku odbioru samochodu, jakim jest wcześniejsze uiszczenie opłaty za odholowanie i postój na parkingu depozytowym jest ustęp 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym. Przepis ten jednak stracił ważność 13 września 2019r. na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2018 roku, który uznał go za niekonstytucyjny.
5c. Pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w ust. 1–2 oraz art. 140ad ust. 7 umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie, z uwzględnieniem ust. 7.
Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje o aktualizację przepisów rozporządzenia z dnia 22 czerwca 2011 r. w sprawie usuwania pojazdów, których używanie może zagrażać bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu drogowego albo utrudniających prowadzenie akcji ratowniczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 2285). RPO zauważa, że w świetle obowiązującego wyroku TK, niezaktualizowane przepisy wprowadzają w błąd, sugerując że samochód można odebrać jedynie po wcześniejszym uiszczeniu opłaty.
