Od lipca 2019 trwają prace nad ustawą o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie Rządowego Centrum Legislacji: UD515). Nowelizacja jest wynikiem szumnie zapowiadanego pakietu deregulacyjnego, wnioskowanego przez Ministra Cyfryzacji. Jako cele planowanych rozwiązań wskazuje się między innymi: ułatwienia dla obywateli (właścicieli pojazdów, a także przedsiębiorców), oraz zmniejszenie zadań i obciążeń administracyjnych dla organów samorządowych.
UWAGA! Niniejszy tekst powstał na etapie prac prawodawczych i opisuje stan według dostępnego projektu i informacji z daty publikacji artykułu. Ostateczna wersja przepisów może jednak różnić się. Zawsze po wejściu w życie ostatecznej wersji przepisów, jeżeli zaszły istotne zmiany, staramy się jeszcze raz opisać temat. Zachęcamy do skorzystania z wyszukiwarki na głównej stronie.
Jest to ten sam projekt, który przewiduje wprowadzenie instytucji “rejestracji przez dealera”, o czym pisaliśmy tutaj.
Do pozostałych najważniejszych nowości można zaliczyć:
- Zniesienie obowiązku wydawania karty pojazdu w procesie pierwszej rejestracji pojazdu.
W związku z wdrożeniem przez Ministerstwo Cyfryzacji projektu CEPiK 2.0 odpadły przesłanki wydawania karty pojazdu. Celem tego dokumentu było zapobieganie tzw. przestępczości samochodowej. Obecnie historię pojazdu można bardzo łatwo sprawdzić w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Dostęp do informacji mają nie tylko podmioty uprawnione (organy rejestrujące pojazdy, podatkowe, zakłady ubezpieczeń i kontroli ruchu drogowego itd.), ale również właściciele pojazdów za pośrednictwem portalu obywatel.gov.pl. karta pojazdu stała się zbędna. Niestety projekt przewiduje aż 24-miesięczne vacatio legis dla tego przepisu, które w kontekście obowiązku z art. 78 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym, który podobno niedługo ma być realizowany przez starostów, uznać należy za zbyt długie.
- Możliwość zachowania na wniosek właściciela pojazdu dotychczasowego numeru rejestracyjnego pojazdu przy przerejestrowaniu pojazdu.
W powyższym przypadku starosta będzie wydawał właścicielowi decyzję o rejestracji pojazdu oraz dowód rejestracyjny. Dokona także legalizacji dotychczasowych tablic rejestracyjnych. Obniży to koszty rejestracji pojazdu o opłatę za wydanie: tablicy rejestracyjnej – 80,00 zł, nalepki kontrolnej – 18,50 zł i opłaty ewidencyjnej (łącznie 1,00 zł), w sumie 99,50 zł. Zachowanie tej samej „blachy” jest możliwe, ponieważ organy rejestrujące pojazdy oraz kontrolujące ruch drogowy mogą zidentyfikować pojazd oraz mają łatwy dostęp do jego historii w CEP. W związku z powyższym, nowelizacja przewiduje również odstąpienie od czasowej rejestracji pojazdu z urzędu.
- Możliwość rejestracji pojazdu lub czasowej rejestracji pojazdu na wniosek właściciela pojazdu przez starostę właściwego również ze względu na miejsce czasowego zamieszkania.
Obywatele niejednokrotnie pozostają stale lub czasowo poza miejscem swojego zameldowania z powodów osobistych lub zawodowych. Obowiązek meldunkowy jest fikcją, w związku z czym niemożność dopełnienia formalności związanych z rejestracją pojazdu w miejscu czasowego pobytu uznano za barierę administracyjną, która wymaga zniesienia.
- Możliwość czasowej rejestracji pojazdu również przez starostę właściwego dla miejsca zakupu lub odbioru pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Miejsce zakupu lub odbioru pojazdu może być nietożsame z miejscem rejestracji (zamieszkania) właściciela pojazdu. Według autorów projektu, obowiązek rejestrowania według miejsca zamieszkania stanowi to kolejną przeszkodę administracyjną, generującą niepotrzebne koszty, a tym samym zasadne jest rozszerzenie właściwości.
- Powiązanie czasowej rejestracji pojazdu w celu wywozu za granicę z czynnością wyrejestrowania pojazdu z urzędu, pod warunkiem złożenia oświadczenia przez właściciela pojazdu odbierającego pozwolenie czasowe, że pojazd zostanie wywieziony za granicę.
Oświadczenie o powyższej treści będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Właściciel pojazdu zawrze w nim klauzulę, że jest świadom odpowiedzialności karnej, co zastąpi właściwe pouczenie organu. Będzie to ułatwienie, eliminujące konieczność składania oddzielnego wniosku o wyrejestrowanie pojazdu i ułatwi gromadzenie aktualnych danych w CEP.
- Zniesienie obowiązku zwrotu pozwolenia czasowego po upływie terminu czasowej rejestracji pojazdu.
Pozwolenie czasowe jest dokumentem o ograniczonej czasowo ważności. Jego zwrot nie jest obecnie konieczny, ponieważ informacja o utracie ważności pozwolenia jest umieszczana w CEP, do której dostęp posiadają organy kontroli ruchu drogowego. Pozostanie jednak obowiązek zwrotu tablic rejestracyjnych.
- Możliwość czasowego wyrejestrowania (wycofania z ruchu) pojazdu.
Projektowana zmiana przewiduje możliwość czasowego wycofania z ruchu samochodu osobowego w związku z koniecznością wykonania naprawy pojazdu wynikającej z uszkodzenia zasadniczych elementów nośnych konstrukcji. Wycofanie z ruchu byłoby możliwe na okres od 3 do 12 miesięcy, a konkretny zakres byłby jednorazowo wskazywany we wniosku o czasowe wycofanie z ruchu , bez możliwości przedłużenia. Wycofanie z ruchu byłoby możliwe nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia, w którym zakończyła się ważność poprzedniej decyzji o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu.
Warunkiem dopuszczenia tego samochodu do ruchu po jego czasowym wycofaniu będzie wykonanie dodatkowego badania technicznego pojazdu potwierdzone w CEP. W przypadku braku w CEP informacji o dodatkowym badaniu technicznym dopuszczenie do ruchu nastąpi na podstawie przedłożonego zaświadczenia o takim przeprowadzonym badaniu.
- Zniesienie obowiązku przedkładania do rejestracji pojazdu dowodu własności, jeśli od uprzedniej ostatniej rejestracji pojazdu nie nastąpiła zmiana w zakresie własności pojazdu.
Ponowne przedkładanie dowodu własności nie będzie konieczne w przypadku przerejestrowania pojazdu z powodu zmiany miejsca zamieszkania/siedziby jego właściciela, ponieważ jest to zmiana niepowodująca przeniesienia prawa własności pojazdu, a ponowne przedstawianie dokumentów uznano za zbędne.
- Zniesienie obowiązku wydawania nalepki kontrolnej.
Obecnie za brak nalepki kontrolnej, stanowiącej swego rodzaju trzecią tablicę rejestracyjną grozi mandat karny, a także zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Koszt związany z jej wydaniem wynosi 18,50 zł. Nalepka kontrolna będzie usunięta z katalogu danych gromadzonych w CEP. Dotychczas zgromadzone dane nie zostaną usunięte i będą dalej dostępne dla podmiotów uprawnionych.
- Zwolnienie z obowiązku posiadania przy sobie i okazywania na żądanie uprawnionego organu kontroli ruchu drogowego dokumentu prawa jazdy.
Najbardziej rewolucyjna i od dawna zapowiadana zmiana. Ustawą z dnia 9 maja 2018 o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw wprowadzono już brak obowiązku posiadania przy sobie dokumentu dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego). W ramach systemu informatycznego Centralnej Ewidencji Kierowców organy kontroli ruchu drogowego oraz organy właściwe do wydawania tych dokumentów mają dostęp do danych o nadanych uprawnieniach. W celu zapewnienia ustalenia tożsamości kierującego organy będą miały zapewniony dostęp do danych z rejestru dowodów osobistych. Oczywiście kierowcom nie będzie już groził mandat za brak prawa jazdy. Zwolnienie z tego obowiązku będzie dotyczyło wyłącznie kierowców, którzy posiadają dokument wydany w Polsce lub pozwolenie na kierowanie tramwajem i tylko w przypadku kontroli ruchu drogowego. Tak jak w przypadku zniesienia obowiązku posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego, powyższa zmiana wymaga dostosowania przepisów dotyczących zatrzymywania dokumentu i jego zwrotu.
