Pandemia COVID-19 niejako wymusiła na pracodawcach i pracownikach dostosowanie się do pracy w trybie zdalnym. Z dnia na dzień rynek pracy musiał dostosować się do nowej rzeczywistości. Po kilku miesiącach pracy „z domu” wiele osób dostrzegło plusy tego rozwiązania. Obecnie pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną na podstawie tzw. Specustawy covidowej, jednakże środowiska zrzeszające pracodawców oraz pracowników wnosiły o uregulowanie pracy zdalnej w kodeksie pracy (KP). W odpowiedzi na powyższe 20 maja 2021 r. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i technologii przedstawiło projekt nowelizacji KP, który na stałe wprowadza pracę zdalna na polskim rynku pracy.

Poniżej kilka najciekawszych propozycji z projektu ustawy:

1. Praca zdalna zastąpi telepracę.
2. Możliwość wykonywania pracy zdalnej całkowicie lub w części.
3. Miejsce pracy zdalnej ma być wskazane przez pracownika i ustalone z pracodawcą (może to być miejsce zamieszkania pracownika) przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
4. Ustalenia o pracy zdalnej mogą być podjęte przy zawieraniu umowy o pracę oraz w trakcie zatrudnienia (również w formie elektronicznej).
5. Pracodawca będzie miał możliwość polecenia pracy zdalnej w przypadku wystąpienia stanu epidemii oraz gdy będzie to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (ale tylko jeżeli pracownik złoży oświadczenie pisemne lub elektroniczne, że posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy w taki sposób).
6. Wniosek o pracę zdalną złożony przez rodzica wychowującego dziecko do 4 roku życia i rodziców osób niepełnosprawnych (art. 142¹1 pkt 2 i 3 KP) powinien być co do zasady uwzględniony.
7. Zasady wykonywania pracy zdalnej mają zostać określone w porozumieniu zawartym w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub reprezentacją pracowników. W sytuacji nie zawarcia porozumienia lub uchwalenia regulaminu pracy zdalnej zasady wykonywania pracy w tym trybie określa się indywidualnie z pracownikiem w porozumieniu lub zawiera się je w poleceniu pracy zdalnej.
8. W terminie 3 miesięcy od podjęcia pracy zdalnej każda ze stron może złożyć wiążący wniosek o zaprzestanie pracy zdalnej. Po upływie tego terminu pracownik może złożyć wniosek, który może zostać uwzględniony, ale nie będzie wiążący. Pracodawca może przywrócić poprzednie warunki pracy na mocy porozumienia.
9. Brak zgody na pracę zdalną oraz na zaprzestanie pracy zdalnej nie mogą stanowić podstawy do wypowiedzenia umowy o pracę.
10. Pracodawca dostarcza pracownikowi sprzęt i narzędzia niezbędne do pracy zdalnej. Dodatkowo ma pokryć koszty montażu, eksploatacji, koszty energii elektrycznej oraz dostępu do łączy telekomunikacyjne i inne koszty, jeżeli zostało to uregulowane w porozumieniu lub regulaminie (i poleceniu). Dodatkowo pracodawca powinien zapewnić pomoc techniczną i szkolenia w zakresie obsługi narzędzi wykorzystywanego do pracy zdalnej.
11. Pracownik może wykorzystywać też własny sprzęt, za co pracodawca wypłaci mu ekwiwalent.
12. Pracodawca realizuje obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy z wyłączeniem:
    1. Organizowania stanowiska pracy zgodnie z BHP,
    2. Dbania o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
    3. Spełniania wymagać dot. budowy pomieszczeń i obiektów oraz standardów pomieszczeń;
    4. zapewnienia pracownikom odpowiedniego urządzenia higieniczno-sanitarnego oraz dostarczenia niezbędnych środków higieny osobistej.
13. Szkolenia wstępne dla pracowników na stanowiska administracyjno-biurowych mogą odbyć się w pełni zdalnie.
14. Pracownikowi wykonującemu pracę zdalną nie powierza się prac:
    1. szczególnie niebezpiecznych;
    2. w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych;
    3. z zastosowaniem substancji szkodliwej dla zdrowia lub mieszaniny szkodliwej dla zdrowia lub procesów technologicznych, których produktem może być taka substancja lub mieszanina;
    4. związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem się substancji trujących, zakaźnych, promieniotwórczych itp.,
15. Przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy zdalnej pracodawca jest obowiązany sporządzić ocenę ryzyka zawodowego i na podstawie jej wyników opracować informację zawierającą zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej, zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej uwzględniające w szczególności wpływ tej pracy na wzrok oraz układ mięśniowy i szkieletowy, czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania pracy zdalnej oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego. Pracodawca może sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej.\
16. Przed przystąpieniem do pracy zdalnej pracownik oświadcza pisemnie lub elektronicznie, że stanowisko pracy zapewnia bezpieczne higieniczne warunki pracy.
17. Przy wypadku przy pracy stosuje się odpowiednio przepisy z KP. Zgłoszenie wypadku stanowi wyrażenie zgody na dokonanie oględzin miejsca wypadku.
18. Wszelkie wnioski, co do których KP wymaga formy pisemnej przy pracy zdalnej mogą być składane w formie papierowej lub elektronicznej.
19. Pracownik może złożyć do pracodawcy okazjonalny wniosek o pracę zdalną w wymiarze 12 dni w roku (co do zasady powinien być uwzględniony przez pracodawcę).

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez wiceminister Iwonę Michałek ustawa ma wejść w życie w terminie 3 miesięcy od zakończenia stanu epidemii. Obecnie projekt został skierowany do konsultacji między resortowych, opiniowania i konsultacji publicznych.