14 sierpnia 2020 r. przyjęta została ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1517). Wprowadziła ona do polskiego porządku prawnego nową instytucję – możliwość rejestracji nowego pojazdu zakupionego w salonie sprzedaży pojazdów samochodowych w imieniu kupującego przez ten salon. Nowelizacja weszła w życie 4 czerwca br. Wniosek o rejestrację pojazdu jest składany przy użyciu formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym wskazanym na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji.
Nowe przepisy miały w założeniu ułatwić proces zakupu i rejestracji przeciętnemu obywatelowi, jednak w przygotowanym formularzu usługi zauważalne są nieścisłości względem ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, które mogą rzutować na sposób korzystania z instytucji rejestracji pojazdu za pośrednictwem salonu sprzedaży. Mianowicie chodzi o dwukrotne sformułowanie, że przesłanie pozwolenia czasowego, tablic, decyzji o rejestracji oraz dowodu rejestracyjnego może nastąpić „pocztą”, co może powodować przeświadczenie, że doręczenie dokumentów i tablic może nastąpić wyłącznie przesyłką pocztową za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. Prawo o ruchu drogowym stanowi natomiast, że wskazane dokumenty i tablice mogą być przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, co nie jest jednoznaczne z Pocztą Polską S.A.
W świetle powyższego organy rejestrujące mogą powziąć wątpliwości w przedmiocie sposobu przesłania wskazanych dokumentów i tablic. Czy zatem przepisy naprawdę wykluczają możliwość skorzystania z usług firmy kurierskiej zamiast Poczty Polskiej S.A.?
W świetle art. 73c ust. 1 Prawa o ruchu drogowym właściciel nowego pojazdu samochodowego, przyczepy lub motoroweru nabytego w salonie sprzedaży pojazdów samochodowych, przyczep lub motorowerów może upoważnić ten salon lub uprawnionego przedstawiciela tego salonu do złożenia wniosku o rejestrację pojazdu lub odbioru decyzji o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych. Upoważnienie opatruje się odpowiednio podpisem własnoręcznym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Salon sprzedaży pojazdów samochodowych, przyczep lub motorowerów lub uprawniony przedstawiciel tego salonu niezwłocznie składają wniosek o rejestrację pojazdu przy użyciu formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym wskazanym na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji.
Zgodnie z art. 73c ust. 9 decyzję o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenie czasowe i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne organ rejestrujący przekazuje salonowi sprzedaży pojazdów samochodowych, przyczep lub motorowerów lub jego uprawnionemu przedstawicielowi albo przesyła na adres salonu sprzedaży pojazdów samochodowych, przyczep lub motorowerów lub jego uprawnionego przedstawiciela, wskazane we wniosku o rejestrację pojazdu, za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe na koszt odbiorcy albo przekazuje właścicielowi pojazdu albo przesyła właścicielowi pojazdu na adres do doręczeń wskazany we wniosku o rejestrację pojazdu za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe na koszt odbiorcy.
Art. 73c ust. 10 stanowi natomiast, że decyzję o rejestracji pojazdu i dowód rejestracyjny właściciel pojazdu odbiera w urzędzie obsługującym organ rejestrujący albo organ rejestrujący przesyła te dokumenty na adres do doręczeń wskazany we wniosku o rejestrację pojazdu za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe na koszt odbiorcy.
Kluczowym pojęciem jest definicja operatora pocztowego, zawarta w art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe. Zgodnie z tym przepisem operatorem pocztowym jest przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności pocztowej na podstawie wpisu do rejestru operatorów pocztowych. Organem prowadzącym rejestru jest Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Operatorami pocztowymi są wszystkie popularne firmy kurierskie, m.in. DPD, DHL Express, DHL Parcel, UPS, InPost, a także Poczta Polska S.A. (pod marką handlową Pocztex).
Operatora pocztowego nie należy mylić z operatorem wyznaczonym, którym zgodnie z art. 3 pkt 13 Prawa pocztowego jest operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych. Operator wyznaczony jest wybierany na okres 10 lat przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w drodze decyzji, spośród operatorów pocztowych wyłonionych w drodze konkursu ogłaszanego przez Prezesa UKE. Operatorem wyznaczonym do pełnienia powszechnych usług pocztowych w latach 2016–2025 jest Poczta Polska S.A.
Powyższe wskazuje, że art. 73c Prawa o ruchu drogowym dopuszcza możliwość przesłania decyzji o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenia czasowego, zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych oraz decyzji o rejestracji pojazdu i dowodu rejestracyjnego za pośrednictwem firmy kurierskiej. Zawarcie w formularzu usługi sformułowania „poczta” należy rozumieć jako pewien skrót myślowy, a nie wskazanie, że jedynym możliwym sposobem doręczenia dokumentów i tablic jest nadanie ich przesyłką pocztową za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. Ponadto pierwszeństwo mają przepisy ustawy – Prawa o ruchu drogowym, które stanowią, że organ rejestrujący przesyła je poprzez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, którym może być zarówno Poczta Polska S.A., jak i firmy kurierskie. Pozostaje liczyć, że informacja ta zostanie wkrótce sprostowana przez autorów formularza.
Zakładając racjonalność ustawodawcy, należy wskazać, że jeżeli jego zamysłem byłoby ograniczenie sposobu przesłania dokumentów wyłącznie do przesyłki pocztowej nadawanej za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A., w art. 73c Prawa o ruchu drogowym zamiast operatora pocztowego wskazany byłby „operator wyznaczony”. Ratio legis ustawy wprowadzającej rejestrację pojazdu w salonie dealerskim – m.in. ułatwienia dla obywateli poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych i ułatwienie procesu rejestracji pojazdów również przemawia za pozytywną odpowiedzią na pytanie zadane w tytule tekstu. Zarówno w interesie właścicieli pojazdów, jak i firm dealerskich jest jak najszybsza rejestracja pojazdów i wydawanie dokumentów i tablic. Mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego, należy wskazać, że doręczanie przesyłek za pośrednictwem poczty nie zawsze przebiega tak sprawnie, jak za pośrednictwem firm kurierskich, których rynek charakteryzuje się dużą konkurencyjnością.
Poza sferą powyższych rozważań pozostają koszty przesyłki, jako że obciążają one odbiorcę, a nie organ rejestrujący. Kwestia wyboru sposobu przesłania wskazanych dokumentów i tablic powinna być pozostawiona do ustalenia między salonem dealerskim a organem rejestrującym, ponieważ nie ma żadnych przeciwskazań do doręczania dokumentów i tablic przez kuriera.
