Publikacja najnowszego raportu dotyczącego systemu wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (tzw. Raport Safety Gate)

14 marca 2024 r. Komisja Europejska opublikowała coroczny raport dotyczący systemu wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (tzw. System Safety Gate, dalej: „Raport”). Sprawozdanie odnosi się do działalności systemu w 2023 r. i obejmuje 30 państw (tj. państwa członkowskie UE oraz Norwegię, Islandię i Liechtenstein).

Alert został przygotowany przez kancelarię KRK Kieszkowska Rutkowska Kolasiński.

W razie jakichkolwiek pytań zachęcamy do kontaktu z kancelarią.

System Safety Gate rozpoczął funkcjonowanie w 2003 r. Został powołany na gruncie dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Zasadniczym celem systemu jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz podjętych w związku z tym środków zapobiegawczych między państwami członkowskimi i Komisją Europejską.

Raport przedstawia wnioski dotyczące zgłoszeń o produktach niebezpiecznych dotyczące m.in. ilości zgłoszeń o produktach niebezpiecznych w 2023 r., kategorii produktów, których najczęściej dotyczyły zgłoszenia, kategorii ryzyka związanego z produktami oraz działań naprawczych, które były najczęściej podejmowane.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze konkluzje Raportu:

w 2023 r. państwa uczestniczące w systemie Safety Gate zgłosiły 3412 ostrzeżeń dotyczących produktów niebezpiecznych. Jest to o 1295 zgłoszeń więcej niż w 2022 r. Równocześnie jest to najwyższa liczba zgłoszeń od początku istnienia systemu Safety Gate;
najczęściej zgłaszaną kategorią produktów w Unii Europejskiej były kosmetyki (32%), zabawki (13%) oraz pojazdy silnikowe (12%);
najczęściej zgłaszane rodzaje ryzyka związanego z produktami to ekspozycja użytkowników na szkodliwe składniki chemiczne (51%), urazy, takie jak złamania (21%) oraz zadławienie (8%) i zanieczyszczenie środowiska (8%);

Źródło: EU Rapid Alert System factsheets 2023 – do pobrania na stronie internetowej Komisji

w Polsce dokonano łącznie 150 zgłoszeń produktów niebezpiecznych: najczęściej zgłaszaną kategorią produktów były zabawki (54%), pojazdy mechaniczne (13%) oraz sprzęt elektryczny (11%). Z kolei najczęściej zgłaszane ryzyka dotyczyły szkodliwych substancji chemicznych (30%), urazów (21%) oraz zadławienia (20%);
w związku ze zgłoszeniami w 2023 r. podjęto 4287 działań następczych, z czego w Polsce przeprowadzono 352 takie działania;
spośród państw uczestniczących w systemie Safety Gate, Polska zajmuje szóste miejsce, jeśli chodzi o liczbę dokonanych zgłoszeń oraz trzecie miejsce w zakresie podejmowania działań naprawczych.

W Raporcie zamieszczono także informację o unijnym Rozporządzeniu w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów*, które rozpocznie swoje stosowanie 13 grudnia 2024 r. Rozporządzenie zastąpi stosowaną dotychczas dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie produktów**. Nowa regulacja ma odpowiadać wyzwaniom związanym z rozwojem nowych technologii oraz sprzedażą produktów online na coraz większą skalę. Przyjęta forma rozporządzenia (nie – dyrektywy) ma na celu zapewnić pełniejszą i skuteczniejszą regulację bezpieczeństwa produktów na wspólnym rynku UE. Zgodnie z Raportem Komisja Europejska przeprowadzi kampanię informacyjną o Rozporządzeniu skierowaną do przedsiębiorców. Dokładna data i forma kampanii nie została jeszcze określona.

Ponadto w Raporcie znalazła się informacja o tzw. Product Safety Pledge+. Jest to zobowiązanie, które przedsiębiorcy oferujący produkty online podpisali w marcu 2023 r., jako rozszerzenie funkcjonującego wcześniej Product Safety Pledge. Tym samym przedsiębiorcy zgodzili się na przestrzeganie wyższego standardu ochrony niż wymagany przepisami prawa w ramach 20 obszarów określonych w Product Safety Pledge+. Te obszary to m.in.: proaktywne monitorowanie informacji o wycofanych lub niebezpiecznych produktach dostępnych na stronie Komisji Europejskiej Safety Gate oraz na stronach właściwych organów nadzoru, współpraca z organami innych państw UE w zakresie identyfikowania łańcucha dostaw produktów niebezpiecznych oraz wdrożenie planu zarządzania ryzykiem w celu identyfikacji, oceny, klasyfikacji i ograniczania ryzyka związanego z bezpieczeństwem produktów.

Komisja Europejska odniosła się również do tzw. działań CASP (Coordinated Activities on the Safety of Products). Jest to inicjatywa, której celem jest zapewnienie wsparcia organizacyjnego i finansowego krajowym organom nadzoru rynku, co ma zapewnić możliwość wspólnego testowania produktów i uzgadniania zharmonizowanego podejścia do produktów niebezpiecznych w UE. CASP mają również umożliwić dzielenie się wiedzą i najlepszymi praktykami pomiędzy państwami członkowskimi przy równoczesnym zapewnieniu skuteczniejszego nadzoru rynku UE.

* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 oraz uchylające dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywę Rady 87/357/EWG.

** Dyrektywa 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów.