Minister Energii i Minister Finansów podpisali rozporządzenie w sprawie wsparcia dla osób fizycznych w ramach Fundusz Niskoemisyjnego Transportu. Zostało ono skierowane do publikacji w Dzienniku Ustaw i ma wejść w życie 14 dni od opublikowania tamże. Oznacza to, że pierwsze wnioski klienci będą mogli składać jeszcze w listopadzie tego roku (o ile zostanie ogłoszony „nabór”).

Do tej pory Polska była białą plamą jeżeli chodzi o dopłaty do zakupu nowych samochodów, podczas gdy ogromna większość krajów unijnych stosowała z powodzeniem ten mechanizm odnawiania parku pojazdów. Omawiane tu przepisy są pierwszymi wprowadzającymi w Polsce bezpośrednie dopłaty do zakupu nowych pojazdów w ogóle.

Rozporządzenie jest wydane na podstawie art. 28zga ust. 5 ustawy, zgodnie z którym minister właściwy do spraw energii w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania i rozliczania wsparcia osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, w tym wysokość wsparcia, biorąc pod uwagę sytuacje finansową Funduszu Niskoemisyjnego Transportu oraz rozwój rynku pojazdów elektrycznych.

Rozporządzenie przewiduje wsparcie do zakupu tylko nowego pojazdu kategorii M1 (o której mowa w załączniku nr 2 § do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym) wykorzystującego do napędu:

1. energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych lub
2. wyłącznie energię elektryczną.

Przypomnijmy też, że trwają prace nad rozporządzeniem w sprawie szczegółowych warunków udzielania oraz sposobu rozliczania wsparcia udzielonego ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu, które zawiera zapisy dotyczące wsparcia dla wielu innych kategorii pojazdów oraz – co ważne – budowy infrastruktury ładowania/tankowania. Rozporządzenie to od początku budziło zastrzeżenia dealerów i importerów/producentów, ponieważ przewidywało ono możliwość wsparcia jedynie dla przedsiębiorców, a dla klientów indywidualnych nieprowadzących działalności gospodarczej już nie. Dodatkowo wsparcie dla przedsiębiorców musiałoby być poprzedzone dosyć skomplikowanym postępowaniem konkursowym prowadzonym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nowe rozporządzenie dotyczy więc tylko osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i jest znacznie prostsze.

Wsparcie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej udzielane będzie po ogłoszeniu „naborów”, które będzie organizował zarządzający Funduszem Niskoemisyjnego Transportu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Najpierw wniosek

Wsparcie będzie udzielane na wniosek kierowany do zarządzającego FNT Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Rozporządzenie nie przewiduje wzoru formularza wniosku, wymieniając jedynie jego niezbędne elementy. Ma on zawierać:

1) imię i nazwisko osoby fizycznej lub osób fizycznych (możliwe będzie udzielenie wsparcia kilku osobom);

2) adres miejsca zamieszkania osoby fizycznej lub osób fizycznych;

3) adres do doręczeń wskazany przez osobę fizyczna lub osoby fizyczne;

4) adres poczty elektronicznej osoby fizycznej lub osób fizycznych, o ile taki posiadają;

5) serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby fizycznej lub osób fizycznych;

6) numer PESEL osoby fizycznej lub osób fizycznych, o ile taki posiadają;

7) dane rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej do wypłaty udzielonego wsparcia;

8) kwotę wnioskowanego wsparcia;

9) dane dotyczące pojazdu, którego zakup ma być objęty wsparciem, w tym markę, model  i rodzaj napędu;

10) oświadczenie osoby fizycznej lub osób fizycznych potwierdzające, że nie wykonują oni działalności gospodarczej;

11) oświadczenie osoby fizycznej lub osób fizycznych potwierdzające, że na pojazd, na zakup którego ma być udzielone wsparcie, nie zostało wcześniej udzielone wsparcie ze środków Funduszu bądź innych źródeł publicznych, w tym środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;

12) podpis osoby fizycznej lub osób fizycznych.

Wniosek o udzielenie wsparcia, który nie zawiera wszystkich danych określonych powyżej lub został złożony po upływie terminu określonego w informacji o naborze nie podlega rozpatrzeniu.

W toku prac nad rozporządzeniem branża motoryzacyjna apelowała aby proces udzielania wsparcia sprzężyć z procesem sprzedaży pojazdu, tj. wprowadzić możliwość uzależnienia skuteczności umowy sprzedaży od uzyskania wsparcia. Postulaty te zostały częściowo uwzględnione, ponieważ sam wniosek nie przewiduje konieczności przedkładania dowodu zakupu (jak w pierwotnej wersji), a jedynie wymaga wskazania „marki, modelu i rodzaju napędu pojazdu”, a więc informacji o dosyć ogólnym charakterze.

Umowa i zabezpieczenie

Podstawą udzielenia wsparcia jest umowa o udzielenie wsparcia zawierana przez NFOŚiGW z osobą fizyczną lub osobami fizycznymi, których wniosek został zatwierdzony przez Ministra Energii. Umowa o udzielenia wsparcia musi być zawierana w formie pisemnej.

Wsparcie może zostać udzielone pod warunkiem, że osoba fizyczna lub osoby fizyczne  w umowie o udzielenie wsparcia złożyły oświadczenie, w którym zobowiązały się:

1) do niezbywania pojazdu objętego wsparciem przez co najmniej 2 lata od dnia zakupu tego pojazdu;

2) że zakupiony pojazd będzie zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej 2 lata od dnia zakupu pojazdu;

3) do ubezpieczenia pojazdu od uszkodzeń, zniszczeń oraz utraty na skutek zderzeń, kolizji, zdarzeń losowych, uszkodzeń przez osoby trzecie oraz kradzieży.

W przypadku naruszenia powyższych zobowiązań, wsparcie wraz z należnymi odsetkami, liczonymi jak dla zaległości podatkowych, podlega zwrotowi na rachunek wskazany przez NFOŚiGW. Narodowy Fundusz ma prawo kontrolowania sposobu wykorzystania udzielonego wsparcia.

Ponadto, pojazd na zakup którego udzielono wsparcia nie może być przedmiotem zabezpieczenia wierzytelności innej niż umowa kredytowa podpisana w celu sfinansowania tego pojazdu

Wypłata wsparcia

Wsparcie jest wypłacane, jeżeli osoba fizyczna lub osoby fizyczne złożą NFOŚiGW następujące dokumenty:

1) kopię faktury zakupu nowego pojazdu wystawionej na osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przy czym faktura ta powinna zawierać co najmniej informacje o rodzaju zakupionego pojazdu oraz rodzaju napędu;

2) kopię dowodu rejestracyjnego zakupionego pojazdu;

3) kopię dokumentu ubezpieczenia zakupionego pojazdu od uszkodzeń, zniszczeń oraz utraty na skutek zderzeń, kolizji, zdarzeń losowych, uszkodzeń przez osoby trzecie oraz kradzieży, na okres 1 roku od dnia zakupu pojazdu, oraz zobowiązania osoby fizycznej lub osób fizycznych do zawarcia umowy takiego ubezpieczenia na okres następnego roku.

Dokumenty, przedkłada się NFOŚiGW nie później niż  w terminie 8 miesięcy od dnia zawarcia umowy o udzielenie wsparcia. W przypadku nieprzedłożenia dokumentów w terminie, umowa o udzielenie wsparcia wygasa.

W przypadku gdy wsparcie na zakup pojazdu nie zostało wypłacone z powodu wyczerpania środków dostępnych w ramach danego naboru to wsparcie takie jest wypłacane osobie fizycznej lub osobom fizycznym w następnym naborze w pierwszej kolejności.

Wsparciem w ramach ogłoszonego naboru mogą zostać objęte wyłącznie pojazdy zakupione po dniu zakończenia poprzedniego naboru do dnia zakończenia ogłoszonego naboru. W pierwszym naborze ogłoszonym po dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wsparciem mogą zostać objęte pojazdy zakupione po dniu ogłoszenia tego naboru.

Działanie systemu w praktyce

Decyzja o przyznaniu wsparcia będzie mieć charakter promesy, na podstawie której klient będzie wiedział prawie na pewno że pieniądze dostanie. Piszemy „prawie” ponieważ zawsze istnieje ryzyko sytuacji wymienionej powyżej, czyli że skończą się pieniądze w ramach danego naboru, a wtedy klient otrzyma je dopiero przy ogłoszeniu następnego naboru – już bez wniosku, decyzji i umowy oczywiście. Ryzyko jest takie, że nigdy nie wiadomo kiedy taki następny nabór zostanie ogłoszony.

Należy więc spodziewać się, że dealerzy będą z klientami zawierać, tak jak obecnie, zamówienia (mające często charakter umowy przedwstępnej), a wydanie pojazdu będzie następować po otrzymaniu przez klienta decyzji pozytywnie rozpatrującej wniosek. Zamówienia powinny być zawierane pod warunkiem rozwiązującym tj. gdy klient otrzyma odmowną decyzję. W sytuacji gdy klient będzie miał pozytywną decyzję, będzie mógł on dokonać sfinalizowania zakupu, ale wygląda na to że będzie musiał całość ceny zapłacić z własnej kieszeni, a pieniądze z FNT otrzyma dopiero później. Wynika to z tego, że do otrzymania pieniędzy musi on przedstawić dokumenty wymienione wcześniej, których nie da się uzyskać bez przeniesienia prawa własności – chodzi tu przede wszystkim o kopię dowodu rejestracyjnego. Nie jest oczywiście powiedziane, że ma to być rejestracja na klienta dokonującego zakupu, więc być może NFOŚiGW będzie akceptował rejestrację na sprzedawcę (dealera), a to oznacza, że będzie możliwe otrzymanie przez klienta gotówki już wcześniej i udanie się z nią do dealera.

Limity

Maksymalna wysokość  wsparcia dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w jednym naborze wynosić będzie:

• w przypadku zakupu pojazdu wykorzystującego do napędu wyłącznie energię elektryczną – 30% ceny nabycia, nie więcej jednak niż 37 500 zł;
• w przypadku zakupu pojazdu wykorzystującego do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w  nim ogniwach paliwowych napędzanego wodorem – 30% ceny nabycia, nie więcej jednak niż 90 000 zł.

Wsparcie na zakup pojazdu, pojazdu wykorzystującego do napędu wyłącznie energię elektryczną będzie udzielane jeśli cena nabycia takiego pojazdu nie będzie przekraczać 125 000 zł. Natomiast wsparcie na zakup pojazdu wykorzystującego do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru będzie udzielane jeśli cena nabycia takiego pojazdu nie będzie przekraczać 300 000 zł. Chodzi tu o kwoty brutto.

Wsparcia udziela się jednokrotnie w danym naborze dla jednej osoby fizycznej lub osób fizycznych.  Ponadto wsparcia nie udziela się, jeżeli na pojazdu, na zakup którego ma być udzielone wsparcie zostało udzielone wsparcie ze środków Funduszu bądź innych źródeł publicznych, w tym ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.