W dniu 2 marca 2021 r. Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie za rok 2020 dotyczące systemu wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (tzw. System RAPEX), w którym uczestniczy 31 państw (tj. państwa członkowskie UE oraz Zjednoczone Królestwo, Norwegia, Islandia i Liechtenstein).

System RAPEX funkcjonuje od 2003 roku. Został powołany na gruncie dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Jego zasadniczym celem jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz podjętych w związku z tym środków zapobiegawczych między państwami członkowskimi i Komisją Europejską.

Raport RAPEX Safety Gate (dalej: „Raport”) przedstawia wnioski dotyczące zgłoszeń o produktach niebezpiecznych dotyczące m.in. ilości zgłoszeń o produktach niebezpiecznych w 2020 roku, kategorii produktów, których najczęściej dotyczyły zgłoszenia, oraz środków naprawczych, które były najczęściej podejmowane.

Pełna wersja Raportu: https://ec.europa.eu/safety-gate/#/screen/pages/reports.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze konkluzje Raportu:

• W 2020 roku państwa uczestniczące w systemie RAPEX wymieniły 2253 ostrzeżenia dotyczące produktów niebezpiecznych. Od 2012 roku liczba ostrzeżeń utrzymuje się na stałym poziomie ponad 2000 ostrzeżeń rocznie.
• Najczęściej zgłaszaną kategorią produktów w Unii Europejskiej były zabawki (27%), pojazdy silnikowe (21 %) oraz urządzenia i sprzęt elektryczny (10%).
• Najczęściej zgłaszane rodzaje ryzyka związane z produktem to urazy, takie jak złamania i inne (25%), ekspozycja użytkowników na szkodliwe składniki chemiczne w produktach (18%) oraz ryzyko zadławienia się (12%).

• W Polsce najczęściej zgłaszaną kategorią produktów były zabawki (49%), urządzenia i sprzęt elektryczny (17%) oraz środki ochrony indywidualnej (16%). Z kolei najczęściej zgłaszane ryzyka dotyczyły zadławienia (19%), szkodliwych substancji chemicznych (18%) oraz porażenia prądem (16%).
• W związku ze zgłoszeniami w 2020 roku podjęto 5377 działań następczych, z czego w Polsce przeprowadzono 402 takich działań.
• Z Raportu wynika, że głównymi priorytetami Komisji Europejskiej i państw członkowskich na rok 2021 r. w obszarze bezpieczeństwa produktów mają być produkty związane z pandemią COVID-19, zakupy on-line oraz wycofanie produktów.
• W związku z wybuchem pandemii COVID-19 na rynku europejskim pojawiło się więcej niż dotychczas produktów określonych kategorii, przede wszystkim środków ochrony indywidualnej. Niektóre produkty nie spełniały jednak europejskich standardów dotyczących bezpieczeństwa, dając konsumentom fałszywe poczucie ochrony. W 2020 r. wpłynęło wiele nowych zgłoszeń dotyczących maseczek ochronnych, sterylizatorów UV, kombinezonów ochronnych oraz płynów do dezynfekcji rąk. Komisja ogłosiła wdrożenie specjalnej procedury do zgłaszania produktów związanych z pandemią.

adw. Ewa Rutkowska

e-mail: ewa.rutkowska@krklegal.pl

apl. adw. Julia Łokaj

e-mail: julia.lokaj@krklegal.pl

Katarzyna Anysz

e-mail: katarzyna.anysz@krklegal.pl