Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa została popisana przez Prezydenta 12 marca 2022 roku i tego samego dnia została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ustawa reguluje kwestie związane z przekroczeniem granicy polsko – ukraińskiej w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie, w tym również związane z zatrudnieniem obywateli Ukrainy. Ustawa legalizuje pobyt na terenie RP osób, które przekroczyły granicę polsko-ukraińską na podstawie dokumentów począwszy od dnia 24 lutego 2022 roku. Legalizacja będzie następować na okres 18 miesięcy. Pobyt na terytorium RP obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium RP na podstawie zezwolenia komendanta Straży Granicznej (tzw. wjazd „bez dokumentów” ze względów humanitarnych) będzie legalizowany do dnia 31 grudnia 2022 roku. Zaznaczyć należy, że ustawa dotyczy jedynie osób, które wjadą z terytorium Ukrainy.

Ustawa zakłada, że przepisów legalizujących pobyt obywateli Ukrainy w związku z działaniami wojennymi nie stosuje się m.in.  do tych obywateli Ukrainy, którzy złożyli wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których wnioski zostały złożone oraz obywateli, którzy zdeklarowali zamiar złożenia takich wniosków. Jednakże ustawodawca wprowadził możliwość cofnięcia ww. wniosków,  wówczas legalizacja pobytu obywatela Ukrainy nastąpi w oparciu o art. 2 ust. 1 Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Zgodnie z brzmieniem art. 22 ww. ustawy obywatel Ukrainy będzie uprawniony do wykonywania pracy w Polsce w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy:

1) pobyt będzie uznany za legalny w oparciu o tę ustawę lub

2) przebywa legalnie na terytorium Polski na podstawie innych przepisów.

Podmiot powierzający wykonanie pracy w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy  przez obywatela Ukrainy będzie zobowiązany do powiadomienia powiatowego urzędu pracy (zgodnie z właściwością siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu powierzającego wykonanie pracy) o powierzeniu takiej pracy. Powiadomienie ma być wykonywane elektronicznie przez system praca.gov.pl. W zgłoszeniu tym będą podane dane identyfikacyjne zarówno podmiotu zatrudniającego jak również obywatela Ukrainy, a także rodzaj umowy, stanowisko i miejsce wykonywania pracy.

Obywatel Ukrainy będzie miał również prawo zarejestrowania się oraz uznania za osobę bezrobotną albo poszukującą pracy.

W świetle art. 23 ustawy, obywatele Ukrainy mający legalny pobyt w oparciu o omawianą ustawę lub Ustawę z dnia 12 grudnia 2003 roku o cudzoziemcach będą mogli podejmować i wykonywać działalność gospodarczą jak obywatele polscy, z tym że pod warunkiem uzyskania przez obywatela Ukrainy nr PESEL.

Ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia z mocą od 24 lutego 2022 roku.